کاهش خسارت خشکسالی در گندم دیم

مشخصات     کشت بساک و دانه گرده مقدمه در گیاهان نهاندانه مرحله n کروموزومی یا گامتوفیتی بسیار کوتاه بوده و غالبا شامل دانه گرده در بساک ها و یک یا تعدادی یاخته هاپلوئید درکیسه جنینی تخمدان است. همچنان که می دانیم، هربساک دارای دولب و هر لب حاوی دوکیسه گرده بوده ، که در جریان فرآیند میکرواسپوروژنزیس از یاخته های n 2 کروموزومی سلول مادر گرده (PMC) میکروسپورهای n کروموزومی ، شکل می گیریند . که این میکروسپورها در ابتدا از هم جدا نبوده ، بلکه بصورت یک مجموعه چهار تایی یا تتراد دیده می شوند و پس از مدتی دیواره سلولزی بین تترادها ( دیواره داخلی ) ، ژلاتینی و نرم شده و میکروسپورها بصورت واحدهای مجزا در می آیند . سپس هسته هر میکروسپور که فقط دارای n کروموزومی است ، تقسیم کاریو کنزیس انجام داده و یک هسته رویشی ( بزرگتر ) با سیتوپلاسم متراکم و دیگری هسته زایشی ( کوچکتر ) با سیتوپلاسم کمتر را تولید می کند . بعدا این دانه گرده دوهسته ای با تولید هسته های اسپرمی و انجام لقاح مضاعف در کیسه جنینی ، جنین و بافت ذخیره ای را به کمک تخمک ایجاد می کند و به این ترتیب یک گیاه n2 کروموزومی جدید از بذر در سیکل بعد تولید می شود. با این وجود می توان بساک های جوان و نارس یا دانه های گرده را ، بخصوص هنگامیکه در مرحله تک هسته ای ( میکروسپور ) هستند، در یک محیط غذایی مناسب کشت بافت نمود. تا بدین ترتیب از راه نرزایی یک گیاهچه هاپلوئید ، ایجاد شود . بدین ترتیب میکروسپورهای جوان در محیط کشت بافت؛ به عوض اینکه فرآیند طبیعی خود را تا تبدیل شدن به یک دانه گرده بالغ دنبال کنند ، ممکن است که دو را ه در پیش بگیرند. بدین صورت که یا تبدیل به توده سلولی تمایز نیافته کالوس شد ه و یا اندامی جنین مانند بنام جنین واره را تولید می کنند . که بعدا با تمهیدات خاص از هر کدام از این اندامها یک گیاهچه هاپلوئید تولید می شود که با دو برابر کردن تعداد کروموزومهای این گیاهچه ها می توان ، گیاهی صدر صد خالص (هموزیگوس) تولید نمود.           محصول گندم از نظر توليد و سطح زير کشت سالانه در ايران و جهان در درجه اول اهميت قرار دارد . سطح زير کشت گندم ديم در ايران بيش از 4 ميليون هکتار است که بيشترين سطح زير کشت زمين های زراعی را شامل می شود . بنابراين استقلال غذايی و خود کفايی در تأمين مواد غذايی کشور مستلزم توجه زياد به زراعت در زمين های ديم است . توليد موفق محصوب در زراعت ديم با توجه به ميزان رطوبت موجود و وضعيت آب و هوا و مصرف ميزان مناسب کود های مورد نياز امکان پذير است پس از کمبود بارندگی و رطوبت ، مواد غذايی خاک مهم ترين عوامل موثر در کيفيت و کميت محصولات زراعی ديم می باشد . مصرف متعادل کودهای شيميايی باعث رشد مناسب محصول و حفظ ساختمان خاک واصلاح آن می شود . همچنين باعث رعايت مسايل کشاورزی پايدار گرديده و از اتلاف کودهای شيميايی و ضرر و ريان اقتصادی جلوگيری می کند . در جيره غذايی انسان ، گندم به اشکال مختلف مثل آرد ، نان ، ماکارانی و غيره مصرف می شود . متوسط عملکرد گندم ديم در کشور 890 کيلوگرم در هکتار است که بسيار پايين تر ار متوسط گندم ديم جهان می باشد در حالی که متوسط مصرف کودهای شيميايی در ايران بيش از متوسط مصرف کود در کل جهان است .