زنگ تاجي يولاف
Crown rust
زنگ تاجي يك بيماري يولاف است كه توسط قارچي موسوم به Puccinia coronata ايجاد ميشود. صرف نظر از تعداد بسيار معدودي از گرامينهها، ساير غلات زراعي را مورد حمله قرار نميدهد. اين بيماري در هر جا كه يولاف كشت ميشود، شايع است. تنوع در نژادهاي فيزيولوژيك قارچ؛ بويژه مناطقي كه ميزبان واسط يعني سنجد تلخ Rhamnus cathartica و گونههاي مشابه آن وجود دارد، خيلي زياد است.
جوشهاي يوريديها غالباً در سطوح برگ توسعه مييابند؛ اما ممكن است در غلافهاي برگ وسنبلهها نيز ديده شوند. يوريديها به صورت تاولهاي كوچك و پراكنده و تخم مرغي شكل با يوريديوسپورهاي نارنجي رنگ ظاهر ميشوند. اپيدرم در نواحي اطراف تاولها مختصراً برآورده ميشود. يوريديوسپور كروي يا تخم مرغي، خاردار، به رنگ زرد نارنجي است. زماني كه رسيدن گياهان نزديك ميشوند، تلياها در برگها آلوده توسعه مييابند. جوشهاي تليا ممكن است به صورت خطوط سياه روشن در اطراف يوريديها رشد كنند، اما به وسيله اپيدرم پوشيده شوند. تليوسپورها از نظر شكل، از تليوسپورهاي گونههاي ديگر كاملاً مشخص هستند. نوك سلولهاي انتهايي تليوسپورها پهن و چندين برآمدگي روي آن وجود دارد كه به اسپور شكل تاج ميدهد. وجه تسميه قارچ نيز اسپورآن است.
قارچ در آب وهواي گرم با توليد مداوم يوريدسپور از فصلي به فصل ديگر منتقل ميشود. در مناطق خنكتر، بيماري به وسيله اسپورهايي كه توسط اسپورهايي كه توسط جريان باد از مناطق گرم حمل ميشوند. يا ايسيوسپورهايي كه روي سنجد تلخ تشكيل ميشوند، آغاز ميشود.
در بسياري از مناطق توليد يولاف مثل آفريقا، آمريكاي جنوبي و مكزيك، به تناسب پيدايش نژادهاي فيزيولوژيك جديد پاتوژن، اقدامات لازم جهت اصلاح ارقام مقالوم صورت نگرفته است؛ بنابراين توليد يولاف در اين مناطق به دليل خسارت زنگ تاجي، زنگ ساقه و ويروس كوتولگي زرد جو كاهش يافته است.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )