/*
/*]]>*/تولید
بذر
SEEd Production
تاریخچه:
تولید دانه ، بنیاد کشاورزی اولیه و تمدنهای بعدی را تشکیل داد.زمانی
که بشر کشت ، برداشت و نگهداری
بعضی از گیاهان علوفه ای را برای تأمین نیاز زمستانی آموخت،کوچ نشینی را رها کرده و
اقامتگاههای دائمی را برای خود برگزید.کلیه
تمدنهای مهم تاریخی بر اساس کشت غلات بوجود آمده
اند.چون غلات غذای مردم را تشکیل می دادند و به راحتی قابل انبار کردن بودند.هرگاه روز یا
روزهائی ناگهان غلات از زندگی روزانه
ابنای بشر و تغذیه وامها و طیور حذف شود چه وضع و ماجرایی پیش می
آید؟ اینکه اولین
دانه گندم ،جو و….بطور دقیق در چه سرزمینی
روئیده ،معلوم نیست و پاسخ به آن اگر غیر ممکن نباشد چندان آسان هم
به نظر نمی رسد
.هر چند مکان و زمان تشکیل اولین جوامع بشری را نمی دانیم ولی از قرائن و شواهد موجود چنین بر
می آید که در
سایه عنایت الهی فلات پر برکت ایران یکی از مراکز
اجتماعات اولیه بوده و در هزاره چهارم پیش از میلاد در
جنوب غربی این سرزمین یعنی ایلام وخوزستان
و لرستان، پشتکوه و جبال بختیاری امروز مرکزیتی بوجود آمده و در هزاره سوم (پ.م)
دشت غنی بین النهرین نیز عهد تاریخی خود را همگام با پیشرفتهای اجتماعی و دیگر
شئون زندگی آغاز کرده است و گندم را در
سواحل رودخانه دجله و فرات کشت می کردند. چینی ها
برنج را در سواحل رودخانه هوانگ هو و یانگ تسه و سرخپوستان قبیله مایان ذرت را در دشتهای یوکاتان کشت می کردند.شکی نیست که
مردم یونان و روم باستان نیز از کهن ترین ادوار تاریخی تملک شخصی را بر پایه تقسیم
اراضی مزروعی استوار ساخته بودند.
مقدمه:
دسترسی به بذر ارقام اصلاح
شدة گیاهان زراعی
ودارای کیفیت بالا در کنار ماشین آلات
مدرن ،بهبود کودهای شیمیایی و روشهای مناسب مبارزه با آفات
و علفهای هرز ،
انقلابی را در
50 سال گذشته در کشاورزی بوجود آورده است.صنعت
بذر با گسترش توان تولید ، افزایش راندمان ، سرعت تولید ارقام جدید و حفظ خلوص ژنتیکی این ارقام ، نقش حیاتی در این انقلاب بر
عهده داشت.
نیاز کشاورزان به بذر ، همه ساله افزایش می یابد.بر اساس
برآوردهای بعمل آمده تنها کشاورزان آمریکای جنوبی سالیانه بالغ بر دوازده میلیارد پوند (5443104تن) بذر
انواع گیاهان زراعی
،
سبزیجات،گیاهان و درختان را مصرف می کنند.
پیش از دوران نوین کشاورزی ،
بذر یکی از محصولات فرعی در
تولید غلات ویا علوفه محسوب می شد. عموماً کم ارزش ترین بخش گیاهان که از کاهدانها و انبارهای علوفه همراه با بذر و علفهای هرز و سایر ناخالصیها ، جمع آوری می گردید ، به
عنوان بذر در
نظر گرفته می شد.گهگاه کشاورزی که مازاد بذر داشت آنرا در اختیار همسایگانش
قرار می داد که پیامد آن وقوع تغییرات از مزرعه
ای به مزرعة دیگر بود.گرچه بذوری که در بازار یآفت
می شد از منابع نامشخص و با کیفیت مشکوک جمع آوری شده
بود و عدم توانایی خریداران در
شناخت کیفیت بذر ، فرصت مناسبی را برای فروشندگان سودجو
، حهت کسب منافع فراهم می نمود.شرایط فوق و نیز وجود جوّ حاکم از سوءظنّ در خصوص بذور خریداری
شده از خارج از
مزرعه
به مخالفان این امکان را می داد تا بر علیه توسعه قانونی صنعت بذر ، فعالیت نمایند.جامعه کشاورزی هر کشوری وظیفه دارد که بطور همیشگی برای
مردم مواد غذایی با کیفیت بالا تهیه نموده و مواد خام لازم را نیز به کارخانه ها
ارائه نماید.برای به رسیدن به این هدف ثبات در تولیدات کشاورزی ، لازم است که از طریق تولید دقیق انجام شود.تمرکز و
اختصاصی نمودن تولیدات در
کشاورزی باعث تقسیم کار مؤثر
و ایجاد واحدهای تخصصی بزرگ می شود.جریانات تکاملی در این زمینه به تولید نهال و بذر کشیده می شود ،
زیرا کشاورزان وظیفه دارند تولید
مقدار و بذر را با کیفیت بالا مطابق نیاز انجام دهند.روشهای صحیح
تولید بذر اثر
زیادی بر روی مقدار محصول می گذارد. تولید مقدار محصول در واحد سطح در هر نوع گیاه بستگی به شرایط تکنیکی زراعی ، تأمین آب ، مقدار آب ، تأمین مواد غذائی و از همه مهمتر رسیدن به مقدار
مناسب بوته در واحد سطح و نیز تولید هر گیاه دارد.تعداد کم گیاه و تراکم در متر مربع می
تواند دلایل مختلفی داشته
باشد،ازجمله این دلایل کیفیت نامناسب بذر است،که در اینجا معیار
عوامل زنتیکی نقش مهمی را بازی می کند. کیفیت مناسب بذر ونهال اثرات مختلفی هر
مقدار محصول دارد.مثلاّ گیاهان بیمار و یا صدمه
دیده فیزیولوزیکی
سیب زمینی حتی در شرایط محیطی
مناسب هم نمی توانند محصول دلخواهی را تولید نمایند.در ضمن بذر و نهال های بیمار
باعث انتقال
بیماری
نیز می گردند.گیاهانی که از بذور صدمه دیدة فیزیولوژیک
تولید می شوند دارای رشد کم بوده و بذوری را که تولید می کنند دارای قدرت حیاتی پایین می باشند.البته استفاده از
روشهای نامناسب در
برداشت و خشک کردن هم اثر زیادی بر روی قدرت حیاتی بذر
داشته
که به مرور زمان قدرت جوانه زدن
گیاه
را نقصان می دهد و باعث تولید انبوه گیاهان ناقص نیز می شود.
این نوع گیاهان ناقص در کشت اصلی به عنوان علف
هرز به علت استفاده از مواد غذایی ، و نیز جلوگیری از تابش نور به گیاه اصلی باعث کاهش محصول می گردند.این نوع گیاهان حتی بوسیلة علف کش هم قابل کنترل نمی باشند.اثرات منفی این گونه گیاهان حتی در
مقایسه با علفهای هرز بیشتر بوده و درصد کاهش محصول که از طریق وجود این گیاهان در کشت اصلی حاصل می شود بین
20-5 درصد برآورد گردیده است.
اثر عوامل مؤثر و صحیح در کشاورزی بخصوص در مورد بذر و نهال
قابل ملاحظه است.قبل از اینکه گیاه از نظر رشد و نمو
مورد تأیید قرار گیرد ، مرحله امتحان پیش تکثیری در مدت کوتاه می
تواند راه تولید صحیح را زودتر به هدف برساند.
از دیگر شرایط پیشرفت در کاربهنژادی بذر ،
برنامه ریزی در تولید و تهیه مناسب انواع آن است.انتخاب انواع گیاهان مناسب برای مکانهای مختلف در برنامه ریزی
بهنژادی و در سالهای طولانی اهمیت زیادی دارد.این انتخاب مناسب باعث می گردد که در سالهای متمادی
حدود 30-5 درصد بر افزایش محصول مؤثر باشد.در واحدهای کشاورزی جدید برخلاف واحدهای قدیمی به تولید دقیق و
مناسب بذر از نظر کیفی بیشتر توجه شود .یکی از مثالهای بارز در این رابطه تولید
چغندر قند است.که در روش
کاشت
صحیح مکانیزه به خاطر جوانه زدن مناسب و یکنواخت نسبت به روش قدیمی مقدار محصول به حداقل
رسیده است.