سوسریها موجوداتی شبگرد بوده و در جستوجوی آب و غذا به درون تمامی درزها و دالانها سرک میکشند و از آنها به عنوان پناهگاه استفاده میکنند. سوسریها از جمله آفاتی هستند که در سرتاسر جهان یافت میشوند. آنها نمونهای از موفقترین و قدیمیترین زندگی حشرهای و در عین حال از مهمترین آفات خانگی بهشمار میآیند. موفقیت سوسریها در خانه و محیط پیرامون آن بر پایه زیستشناسی و عادات رفتاری آنها استوار شده است.
سوسریها همه چیزخوارند و از قطعات دهانی جونده خود برای خوردن انواع متنوعی از مواد غذایی استفاده میکنند. علاوه بر آن از ضایعات بیولوژیکی از قبیل پسماندهها و فاضلابها نیز استفاده مینمایند. آنها در هرجایی که مردم حضور، دارند پیدا میشوند.
آنها تخمهایشان را در درون کپسولها قرار میدهند. کپسولها بهطور کلی تخمها را از شر شکارچیان و شرایط نامساعد محیط در امان نگه میدارند در مورد گونههایی که از زمره آفات خانگی هستند کپسول از این لحاظ که تخمها را از مواد شیمیایی که بر علیه آنها به کار میرود حفظ میکند نیز دارای اهمیت است. تنها اندکی از گونههای سوسریها در برابر حشرهکشهای امروزی مقاومند.
تاکنون3500 گونه از سوسریهایی که در زیستگاه طبیعیشان در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری زندگی میکنند شناسایی شدهاند، از این میان تنها 10 گونه یعنی کمتر از یک درصد کل گونههای شناخته شده با محیطهای انسانی سازگار شدهاند. سوسری آلمانی (Blattella germanica) شاید از فراوانترین گونههای سوسریهای خانگی در سراسر جهان باشد. سوسری آمریکایی(Periplaneta americana) نیز از فراوانترین گونههای جنس Periplaneta است که در درون و یا اطراف خانهها بهسر میبرد. سوسری شرقی(Blatta orientalis) یکی از موفقترین آفات خانگی مناطق گرمسیری است.
سوسریهای خانگی بهطور کلی به اهمیت پزشکی آنها مربوط میشود. آنها به عنوان حاملان قارچها، ویروسها، پروتوزواها و40 گونه از باکتریهای بیماریزا در مهرهداران شناخته شدهاند. تماس تصادفی سوسریها با سطوح برای انتشار و پخش باکتریها کافی است. بیماریهای ناشی از تماس بین انسان و سوسریها طی قرون متمادی شناخته شده است. درماتیتهای پوستی، تورم پلک چشم و بروز بیماریهای آلرژیک به سوسریها نسبت داده شده است.
ترجیح غذایی سوسریها معمولا عبارت است از: شکر، شیرینی، شکلات، گوشت، پنیر، شیر و نان. با وجود این تقریبا هیچیک از مواد مورد استفاده انسان از آلودگی ایجاد شده توسط آنها در امان نیست.
از آنجایی که سوسریها موجوداتی شب فعالاند، مردم از میزان آلودگی مواد غذایی توسط آنها بیاطلاعاند. از جمله بیماریهای باکتریایی که توسط سوسریها منتقل میشود عبارتند از جذامlepra) (Mycrobacterium ، طاعون خیارکی pestis) (Pasteurella، اسهال خونی و اسهال کودکان(Shigella ssp.) ، عفونت مجاری ادراری(Pseudomonas aeruginosa) ، کورک و آبسهها (Staphylococus aureus) ، عفونتهای رودهای، تب تیفوئید و مسمومیتهای غذایی هستند .
بهترین راه کنترل سوسریها جلوگیری از ورود آنها به درون خانه است. در حال حاضر کنترل شیمیایی تنها روش موثر جهت کنترل سوسریهاست.
منبع با اصلاحات :
وطندوست، حسن و سید بهزاد موسوی 1380. سوسریها. انتشارات دانشگاه تهران