کاهش خسارت خشکسالی در گندم دیم

مقدمه ای بر گیاهشناسی کاربردی و طراحی کاشت بسمه تعالی مقدمه ای بر گیاهشناسی کاربردی و طراحی کاشت/ بر اساس جزوه درسی دکتر محسن کافی( استاد درس گیاهشناسی کاربردی معماری منظر دانشگاه تهران) قسمت سوم الف – گیاهان یکساله فضای سبز گیاهانی هستند که چرخه کامل زندگی یعنی از جوانه زدن بذر تا تولید گل و بذر جدید را در یک فصل رشد کامل می نمایند. لازم به ذکر است یک فصل رشد ممکن است شامل یک فصل تقویمی و یا بیشتر ولی حداکثر تا یکسال به طول می انجامد این گیاهان پس از تولید بذر خشک می شوند و می میرند. از جمله این گیاهان می توان به گل اطلسی ، لادن و جعفری اشاره کرد که تمامی چرخه زندگی آن از کاشت بذر تا تولید گل و تولید بذر در یک فصل رویش محقق می شود. نکته مهم این است که در گلهای یکساله گاهی گروههایی از گیاهان دوساله و یا چند ساله وجود دارد ولی بعلت اینکه فقط در سال اول گلهای آنها با ارزش می باشد پس از تولید مرحله اول گل دیگر ارزش نگهداری ندارند که از این گروه می توان به میمون و مینای چمنی اشاره کرد. از نقطه نظر گل و تحمل شرایط محیطی تنوع زیادی در بین گونه های گل یکساله قابل مشاهده است بعنوان مثال در بعضی از آنها گلها بسیار کوچک هستند مثل مروارید و دربرخی گلها بسیار درشت هستند مثل آفتابگردان . برخی از گلهای آنها بسیار کوچک هستند مثل مروارید و در برخی گلها بسیار درشت هستند مثل آفتابگردان . برخی را در ابتدا باید در خزانه کاشت و سپس گیاه رشد کرده را به زمین اصلی منتقل کرد مثل بنفشه و برخی را می توان بطور مستقیم در محل اصلی کاشت مثل لاله باغی. بعضی مثل بنفشه ، مینای چمنی ، شب بو و همیشه بهار نسبت به سرمای زمستان مقاوم هستند لذا می توان آنها را پاییز کشت کرد. ولی در برخی موارد در برابر سرما حساس هستند مثل اطلسی ، میمون ، آهار و گل جاوید که لازم است در بهار و پس از رفع خطر یخبندان کاشته شوند. ب – گیاهان دو ساله فضای سبز در فضای سبز گیاهان دوساله به گیاهانی اطلاق می شود که چرخه کامل زندگیشان در دو فصل رشد تکمیل می شود. لازم به ذکر است که دو فصل رشد گیاهی منطبق با دو فصل تقویمی نیست بطوریکه دو فصل رشد عموما" بیشتر از یکسال شمسی و حداکثر تا دو سال تقویمی به طول می انجامد. این گیاهان در سال اول فقط رشد رویشی می نمایند یعنی فقط شاخ و برگ تولید می نماین و در طی این فصل رشد ، مواد غذایی را در اندامهای مختلف خود ذخیره می نماید و در سال دوم به گل می نشیند ( به شکوفایی می رسند ) و تولید بذر نموده و پس از رسیدن بذر می میرند . گیاهان دو ساله در سال اول فاقد ساقه بوده و بر روی زمین گسترش می یابند و برای تولید ساقه حقیقی یعنی ساقه گل دهنده احتیاج به یک دوره سرما دارند پس از اینکه در زمستان سرمای لازم را دریافت نمودند در سال دوم ساقه گلدهنده که معمولا" طویل می باشد ایجاد می شود از جمله این گیاهان گل شب بو می باشد. کاربرد گیاهان یکساله و دوساله در طراحی کاشت فضای سبز در طراحی فضای سبز ، گیاهان یکساله و دو ساله از اهمیت خاصی برخوردارند زیرا بدون وجود اینگونه گیاهان هیچگاه یک طرح فضای سبز کامل نخواهد بود. 1- گیاهان یکساله گیاهان یکساله بیشتر در باغچه های میانی کاشته می شود زیرا این نوع باغچه ها بیشتر در معرض دید قرار می گیرند گرچه محدودیتی نیز برای کاشت این گروه از گیاهان در باغچه های حاشیه ای وجود دارد. زیرا عدم وجود نور کافی در باغچه های حاشیه ای که مکان مناسبی برای کاشت درختان و درختچه های زینتی به شمار می روند رشد و کیفیت رنگ گل آنها را تحت تاثیر قرار می دهند. زیرا اغلب گیاهان یکساله نورپسند بوده و برای ادامه رشد خود نیاز به تابش مستقیم نور خورشید دارند و شاخه ها و برگهای گیاهان بلندتر مانعی برای دسترسی این گونه از گیاهان به نور کافی خواهد بود. در چنین حالتی می بایستی باغچه های حاشیه ای را به اندازه کافی عریض در نظر گرفت ( حدود 3 متر ) و فاصله کاشت گیاهان از یکدیگر را کاملا" رعایت نمود. گیاهان یکساله در خاکهای غنی از ترکیبات ازته بسرعت رشد نموده و تولید شاخه و برگ انبوه خواهند نمود و این امر مطمئنا" در میزان و کیفیت گلدهی آنها اثر عکس خواهد داشت لذا نباید بسترهای گلکاری را بیش از نیاز گیاه غنی از ازت در نظر گرفت . خاک حاصلخیز باغچه با زهکش قابل قبول ، مکان آفتابی ، آبیاری مرتب روزانه نیاز گیاه را برطرف خواهد نمود. گیاهان یکساله نسبت به مقاوم بودن در برابر سرما در سه گروه از هم متمایز می گردند: الف – گیاهان یکساله مقاوم گیاهان یکساله مقاوم ، یخبندان های سطحی را بخوبی تحمل می کنند. بذور این گونه گیاهان را می توان در اواخر زمستان و یا اوایل بهار در فضای آزاد کشت نمود. بذر برخی از این نوع گیاهان مانند همیشه بهار را می توان حتی در پاییز کاشت و در بهار از گل زیبای آن استفاده نمود. نشاء های بوجود آمده از بذور پاییزی بهتر است در اواخر زمستان تنک شوند زیرا ممکن است تعدادی از آنها بر اثر ناملایمات زمستانی و یا بوسیله آفات گیاهی آسیب دیده و بطور طبیعی حذف گردند. گل جاوید ، گونه ای از گل ختمی ، آلیسوم ( گل عسل ) ، گل گاوزبان زینتی ، بارتونیا ، مینای چمنی ، همیشه بهار ، گل گندم یا سانتوره ، خیری یا شب بوی زرد، کروپسیس ، اکیوم ، شقایق ، گل عروس ، آفتابگردان زینتی ، ایبریس ، گل نخود ، لاوترا ، کتان زینتی ، لینوم ، شب بوی باغی ، شب بوی ویرجینیا ، نموفیلا یا کوچولوی چشم آبی ، نی حلیا یا سیاه دانه ، فسلیا ، زردا، اسکابیوزا ، گونه ای از سلوی ، گل لادن ، گونه ای از بنفشه و ویسکاریا در این گروه قرار دارند. ج – گیاهان یکساله حساس این گروه گیاهان بشدت نسبت به سرما حساس هستند. بذور اینگونه گیاهان فقط در گلخانه های گرم کاشته می شوند و تا آغاز دوره گلدهی در گلخانه نگهداری می شوند. برخی از این گیاهان را می توان پس از گذران دوران سرمای بهاره به باغچه انتقال داد ولی اکثرا" برای تزئین فضاهای سرپوشیده مورد استفاده قرار می گیرند. معروف ترین گیاه این گروه در کشورما گل سیندر ( سینره ) است که معمولا" در زمستان و در گلخانه های گرم برای مصرف در ایام عید نوروز پرورش داده می شود. شیزانتوس ، گل کفشک و برخی از گونه های تاج خروس از گیاهان یکساله حساس بشمار می روند.             www.ake.blogfa.com           www.ake.blogfa.com           www.ake.blogfa.com