داروهای سنتی و ترکیبی از گیاهان
اندازه ها
و مقادير :
از آنجايي
كه ممكن است در هنگام تهيه داروهاي گياهي ترازوي
مناسب در دسترس نباشد ميتوان از وسايل زير به عنوان واحد وزن استفاده نمود كه
تقريباً برابر با وزن هاي مورد نظر ميباشد.
0/25 گرم = يك چهارم قاشق مرباخوري
5/0 گرم = نيم قاشق مرباخوري
1گرم = يك قاشق مرباخوري
2 گرم = يك قاشق مرباخوري
سرپر
3 گرم = يك قاشق غذاخوري
پر
4 گرم = يك قاشق غذاخوري
لبپر
5 گرم = يك قاشق غذاخوري
سرپر
1فنجان = در حدود يك چهارم ليتر آب و حدود 200 ميليليتر
مقدار مصرف
يك بار = يك فنجان
:cool: :warn: متذكر ميگردد
كه در مورد اوزان كمتر از 0/25 گرم حتماً
ميبايستي از ترازوهاي دقيق استفاده گردد و در مواردي كه تنطورها و يا عصارههاي
خاصي مورد نظر باشد بايستي داروهاي مورد نظر را از داروخانه تهيه نمود.
الف ـ دم
كرده
دم كرده
بهترين و با ارزشترين روش تهيه داروهاي گياهي است،
زيرا اكثراً مهمترين مواد مؤثر گياهان داروئي
در اثر جوشيدن از بين ميروند.
عصاره دم كرده بدين ترتيب تهيه ميشود كه
مقدار تعيين شده ازگياه خرد شده را با يك فنجان آب جوش
(حداكثر يك ليتر) مخلوط كرده و به هم ميزنند سپس روي ظرف را پوشانده و ميگذارند
كه 30-15 دقيقه دم بكشد، سپس آنرا صاف ميكنند. در صورتيكه بعضي از بيماران نسبت به داروي خاصي عدم تحمل نشان
دهند، شايسته است كه در دفعات اول مصرف، دارو فقط
6 تا 8 دقيقه دم كشيده شود، در اين صورت مطمئناً بخوبي قابل مصرف بوده و مؤثر ميباشد.
ب ـ
جوشانده
اصولاً
بايد توجه داشت كه روش جوشاندن، اغلب براي
داروهائي بكار برده ميشود كه از ريشه، ريزم، پوست، رزين يا دانهها تهيه ميگردند
و يا هنگامي آن را به كار ميبرند كه اطمينان داشته باشند موادمتشكله مؤثر آنها در
اثر حرارت از بين نميروند و يا اين مواد به وسيله آب سرد يا جوشيده از سلول گياهي حل و خارج نميشوند. ضمناً توجه شود
كه از ظروف آهني جهت جوشاندن گياهاي استفاده
نگردد.
1- جوشاندن ملايم:
براي تهيه
اين فرم از دارو مقدار معيني ازگياه خرد شده را با يك چهارم ليتر آب جوش مخلوط كرده و ميگذارند كه كمي قل
بزند، سپس آن را از اجاق دور كرده و ميگذارند كه چند دقيقه دم بكشد و در خاتمه
آنرا صاف ميكنند.
2- جوشانده
معمولي:
براي تهيه
اين نوع دارو مقدار مورد نظر ازگياه خرد شده را با يك چهارم ليتر آب سرد مخلوط كرده و ميگذارند كه بجوش آيد
سپس آن را صاف ميكنند.
3- جوشانده
قوي:
براي تهيه
اين نوع دارو ابتدا مانند روش
جوشانده معمولي مقدار معينگياه خرد
شده را با ليتر آب سرد مخلوط كرده و ميگذاند
كه به جوش آيد. سپس آن را از شعله دور كرده و روي ظرف را پوشانده و ميگذارند كه
10 دقيقه دم بكشد. و در خاتمه آن را صاف ميكنند.
ج ـ
خيسانده
1- خيسانده
با آب سرد:
اصولاً روش
خيساندن را اغلب براي گياهاني به كار ميبرند كه مواد مؤثر آنها در اثر حرارت زود
خرآب يا تبخير ميشوند. براي انجام اين منظور
بر روي مقدار مورد نظر ازگياه خرد
شده مقدار ليتر آب سرد ريخته، درب ظرف را
پوشانده و ميگذارند كه 6 تا 12 ساعت باقي
بماند. هر چه ميزان اين زمان طولانيتر شود عصاره قويتر
خواهد بود.
2- خيساندههاي
الكلي:
اين روش
اغلب براي گياهاني بكار ميرود كه مواد مؤثر آنها در آب حل نميشوند. براي تهيه اين نوع دارو بر روي مقدار لازم ازگياه خرد شده آن مقداري از الكل اتيليك 60
درصد را ميريزند كه تمام قسمتهاي گياهي پوشيده
شود، سپس در ظرف را بسته و چند روزي نگاه ميدارند (براي تهيه عصارههاي قويتر از
الكل خالص يا 90 درصد استفاده ميشود).
توجه: تراي
تهيه عصارههايي به منظور خوراكي يا معالجه و ضد عفوني
زخمها، غرغرهها و دهان شوييها ميبايستي عصارههاي تهيه شده پيوسته با آب رقيق گردد.
د ـ شيرابه
براي تهيه
شيرابه گياهان داروئي،گياه تازه را در هاوم (خرد كنندههاي
الكتريكي) خوب له كرده و سپس داخل يك پارجه تميز نموده و فشار ميدهند. براي به
كار بدن اين نوع دارو در مصرف خوراكي اغلب يك قاشق مرباخوري از شيرابه را در شير يا آب حل
و ميل ميكنند.
هـ ـ پودر
براي تهيه
پودر،گياه خشك
شده را در هاون به صورت پودر درآورده و سپس با الك ريز الك ميكنند.
جهت كاربرد
در مصرف خوراكي مقدار مورد نظر از پودر را در يك قاشق غذاخوري
شير يا آب حل
كرده و ميل ميكنند. جهت مصرف خارجي مثل ساير پودرها، به قسمت مورد نظر پاشيده ميشود.
و ـ ضماد
(بانداژ)، كمپرس
اصولاً
ضمادها را جهت رفع كبودي و كوبيدگي،
احتقان، التهاب، كشيدن چرك از دملها، آرام كردن خراشها و كشيدن سموم از بدن مورد
استفاده قرار ميدهند و معمولاً گياهان داروئي
موردنظر را بصورت خمير درآورده و بطور مستقيم روي بدن قرار
ميدهند و يا آن را ابتدا بر روي پارچه تميز كشيده و سپس مورد استفاده قرار ميدهند.
1-1-
بانداژ يا كمپرس مرطوب نوع اول :
براي تهيه
اين نوع دارو در صورتيكه دستور
ديگري موجود نباشد بدين ترتيب عمل ميشود كه 10 گرم ازگياه خرد شده را در يك چهارم ليتر آب به صورت چاي دم ميكنند. سپس آن را صاف
كرده، چلانده و گرم گرم (نه داغ) به صورت كمپرس به كار ميبرند.
البته بايد
بر روي اين كمپرس گرم و مرطوب يك تكه پارچه
غير قابل نفوذ و بروي ان دستمال گرم قرار
داده شود.
1-2-بانداژ
يا كمپرس مرطوب نوع دوم :
گياه خرد
شده داروئي را در يك كيسه پارچهاي كوچك قرار
داده و در داخل آب جوش قرار ميدهند سپس آن
را صاف كرده و مطابق روش 1 عمل ميكنند.
2- كمپرسهاي
گرم و خشك:
براي تهيه
اين نوع دارو،گياه خرد شده را در يك كيسه
تميز سفيد قرار داده و خشك خشك حرارت داده و به صورت كمپرس روي عضو
قرار ميدهند.
ز ـ
داروهاي مخصوص شستشو
براي اين
منظورگياه دارويي خرد شده را به طوري كه چاي را
درست ميكنند آماده كرده و با آن زخمها را
شستشو ميدهند.
نكته بسيار
مهم:
«ذكر موارد
استعمال داروهاي گياهي تنها بر اساس اطلاع
رساني مي باشد و به هيچ عنوان به معناي تجويز يا تكذيب مورد درماني ذكر شده نمي باشد . »
نسخه ي مركب
نسخه شماره 1- داروی محرک معده
میوه رازیانه یک قسمت
زیره سیاه
یک قسمت
تخم گشنیز یک قسمت
میوه انیسون یک قسمت
زیره سبز
یک قسمت
طرز تهیه و مقدار مصرف :
یک قاشق غذا خوری
از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده و
نرم شده باشد در یک لیوان آب جوش
ریخته 20 دقیقه بماند تا دم بکشد سپس آن را صاف كرده ظهر و شام بعد از غذا میل کنید .
نكته بسيار
مهم:
«ذكر مورد
استعمال داروهاي گياهي تنها بر اساس اطلاع
رساني مي باشد و به هيچ عنوان به معناي تجويز يا تكذيب مورد درماني ذكر شده نمي باشد . »
داروی مقوی
معده
میوه انیسون یک قسمت
میوه شوید یک قسمت
میوه رازیانه یک قسمت
میوه زیره سیاه یک قسمت
برگ نعناع
خشک شده یک قسمت
طرز تهیه و مقدار مصرف :
یک قاشق غذا خوری
ااز مخلوط فوق را که قبلا کوبیده و
نرم شده باشد در یک لیوان آب جوش
ریخته 20 دقیقه باقی بگذارید تا دم بکشد سپس آن را صاف كرده ظهر وشام بعد از غذا میل کنید .
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )