بیماری های طیور و درمان آنها
بیماری های طیور و درمان آنها     كوكسيديوز:عفونتي روده اي است كه عامل آن تك ياخته اي از خانواده Eimeraiidae است((Apicomplexa phylumاين تك ياخته چرخه زندگي مستقيمي دارد(فقط يك ميزبان).بعد از خورده شدن اوسيست ها،اين انگل در مرحله اول به ديواره روده حمله ميكند(epithelial cells) سپس وارد مراحل بعدي رشد ميشود وتكثير مي يابد و طي اين مراحل آسيب هاي مربوط به بافت مخاط و زير مخاط اتفاق مي افتد.شدت اين بيماري به گونه (strain) اين انگل،پرنده اي كه به اين عفونت مبتلا شده و شرايط محيطي(مثلا تعداد اوسيست هاي خورده شده) بستگي دارد(the parasites-the host-the environment)اين عفونت زمينه اي است مناسب براي بروز عفونت هاي روده اي د يگرمثل عفونت هاي سالمونلايي(S.enteritidis وS.typhimurium) وكلستريديومي(C.perfringens).9گونه ازEimeria در طيورشناخته شده است.به غير از كوكسيديوز كليوي غازها،كوكسيديوز طيوراصولا روده ها را مبتلا مي كند.موقعيت قرارگيري اين گونه ها با هم متفاوت است:-E.acervulina:چرخه زندگي خود را در دئودنوم كامل مي كند اما در عفونت هاي شديد در ايلئوم هم ديده مي شود.-E.maxima:ثلث مياني روده را درگير مي كند.-E.tenella:در سكوم جايگزين مي شود-E.necatrix:شيزوگوني درJejunum-ileum اما گامتوگوني در سكوم.-E.praecox:در دئودنوم و ژژنوم كلنيزه ميشود.-E.mitis:بيشتر درايلئوم كلنيزه ميشود.-E.brunetti:ثلث خلفي روده را درگير مي كند.موقعيت قرارگيري انگل درتشخيص گونه آن كمك كننده است(In post-mortem examination).تفاوت ديگراين گونه ها مربوط ميشود به مورفولوژي اوسيست ها،البته نوع اسهالي كه ايجاد مي كنند نيزبا هم متفاوت است.انواع كوكسيديوز:-Caecal coccidiosis du to E.tenella، كوكسيديوز سكومي كه به وسيله انگلE.tenella ايجاد ميشود ومرگ وميربالايي دارد.-Intestinal coccidiosis،كوكسيديوزروده اي كه به وسيله گونه هاي ديگرايجاد ميشود و شدت كمتري دارد.علائم:جمع كردن سروگردن به طرف بدن((Like a ball،پرهاي ژوليده وبال هاي آويزان،چشم هاي نيمه بازيا كاملا بسته،از دست دادن اشتها(كاهش ناگهاني مصرف دان) كاهش وزن،كم خوني،بي حالي،ضعف،اسهال موكوئيدي يا خوني كه خوني بودن يا نبودن اسهال بستگي به گونه انگل دارد.دركوكسيديوزروده اي به علت كاهش حركات روده وادم،كارآيي روده درجذب غذا كاهش مي يابد اين مسئله منجربه كاهش يا توقف رشد مي شود(در فارم هاي تخم گذارمنجربه كاهش توليد ميشود،تخم هايي با اندازه كوچكترو ديواره نازكترورنگي متفاوت)دركوكسيديوز سكومي به علت آسيبي كه به رگهاي خوني سكوم مي رسد،خونريزي شديدي رخ مي دهد، دراين نوع كوكسيديوز در سكوم چرك هاي خون آلود وجود دارد(در موارد تحت حاد) و در پرندگاني كه بهبود يافته اند قسمت داخلي سكوم سفت مي شود.كنترل كوكسيديوز:طراحي برنامه كنترل كوكسيديوزتحت تا ثير عوامل ذيل قرار دارد:- آب و هوا- نوع ،سن و وزن بدن پرنده هاي پرورشي- دسترسي به دارو و واكسندر كشورما درفارم هاي گوشتي،براي كنترل اين بيماري عمدتا از آنتي كوكسيديال ها استفاده مي كنند( واكسن به دليل هزينه نسبتا بالا و كند كردن رشد جوجه ها به علت استرس واكسن،بهتر است در مزارع بزرگ به كارگرفته شود). بعضي ازآنتي كوكسيديال ها به حدي قوي هستند كه خيلي سريع تمام انگل ها را از بين مي برند و اجازه تحريك شدن را به سيستم ايمني پرنده نمي دهد،يعني ايمني فعال ايجاد نمي شود.توجه به اين امردر واحدهاي تخم گذارومادر اهميت دارد چون در اين گله ها فقط در دوره قبل از تخمگذاري ميتوان از اين داروها استفاده كرد در نتيجه براي اين گله ها كه براي مدت طولاني بايد زنده بمانند استفاده از واكسن روش مناسبي است تا ايمني فعال درآنها ايجاد شود.بايد توجه داشت كه نبايد ازآنتي كوكسيديال ها و واكسن در يك زمان استفاده كرد.به منظور جلوگيري از ايجاد مقاومت در مقابل دارو ها ، مصرف چرخشي آن توصيه ميشود.     منبع: مرکز مقالات کشاورزی