راههای تضمین خودگشنی
راههای تضمین خودگشنی:با استفاده از وسایل مکانیکی نیز می توان خوگشنی را در گیاهان تضمین نمود.مثلاً می توان قبل از اینکه گلها از نظر جنس برسند آنها را با کیسه ای پوشانید.در طبیعت در صورتیکه گل کامل باشد یعنی هم پرچم و هم مادگی در یک گل قرار داشته باشند تا حدودی میزان خودگشنی تضمین می گردد اما صددرصد نخواهد بود.بهترین حالتی که خودگشنی را صددرصد تضمین می نماید کلیستوگامی است (Cleistogamy) است می دانیم که کلیستوگامی به گلهایی اطلاق می شود که هیچوقت باز نمی شوند.حالت دیگری که به مقدار زیاد اما نه به اندازة کلیستوگامی ، خود گشنی را تضمین می کند کاسموگامی ( casmogamy) است در حالتی که گلها زمانی باز می شوندکه عمل گرده افشانی و لقاح در آنها انجام شده است مثل:گندم ، جو ، یولاف و برنج.البته میزان دگرگشنی در گیاهان کاسوگام از گیاهان کلیستوگام بیشتر است. در بین گیاهان خودگشن تعدادی از گونه ها هستند که تا 50% دگرگشنی نشان میدهند.از این قبیل گیاهان می توان :پنبه ، ذرت خوشه ای ، وسودان گراس را نام برد که در عین حال که میزان خودگشنی در آنها بالاست اما مقدار دگرگشنی نیز در آنها زیاد است.دلیل عمده آن اینست که اولاً کلاله آنها آشکار و در معرض دانه گرده قرار دارد و ثانیاً گاهی رسیدن دانه گرده وآماده شدن کلاله همزمان نمی باشد.در سورگوم و سودان گراس ناقل دانه گرده باد است ولی در پنبه حشرات می باشند و بهمین دلایل در بسیاری از گیاهان دگر گشنی به مقدرا زیاد دیده می شود که برای جلوگیری از لقاح ناخواسته باید ایزولاسیون مناسب اعمال گردد.