اثر مصرف مواد آلی از
منابع مختلف
آلودگی های زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه ی کود های
شیمیایی در کشاورزی باعث
گردیده که استفاده از کود های آلی در تولید دراز مدت محصولات کشاورزی و در سطحی قابل
قبول،بعنوان راه حلی ممکن و مطلوب مورد توجه روز افزون قرار گیرد.
به منظور بررسی تاثیر مواد آلی از منابع مختلف بر رشد و عملکرد گندم
آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در طی دو سال زراعی
در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان
(طرق)بر روی
خاک ی
با بافت لوم به مورد اجراگذاشته شد.منابع کود ی
مورداستفاده عبارت از کود گاوی،کود مرغی و کود کمپوست بود به نسبت های 0، 5/5 و10 تن در هکتار قبل از
کشت به خاک
اضافه گردید.
ابعاد کرتهای آزمایشی 10×6 متر و رقم گندم مورد استفاده
ی مهدوی بود.
پس از برداشت محصول عملکرد دانه،کاه و وزن هزار دانه تعیین
گردید.
نتایج به دست آمده حاکی از این است که مصرف 5 تن کود مرغی در
هکتار در هر دو سال آزمایش بیشترین عملکرد کاه و دانه را
داشته است. در سال دوم آزمایش وزن هزاردانه به
دست آمده در کلیّه تیمارها
بالاتر از میانگین وزن هزار دانه گزارش شده برای رقم مهدوی
است.
بیشترین وزن هزار دانه به مقدار 58 گرم مربوط به تیمار مصرف 5 تن کود گاوی در
هکتار می باشد.
(CCC)اثر کلروکلین کلراید
اثر ماده ی تنظیم کننده رشد کلروکلین کلراید بر جوانه زنی
بذر،طول گیاه
چه،
وزن خشک هوایی و ریشه و میزان فتو سنتز
در گیاه
چه گندم
دیم،رقم
سرداری مورد مطالعه قرار گرفت.برای این منظور ابتدا بذر های گندم به
مدت 24 ساعت درمحلول2/0
و یا آب مقطر
برای شاهد،CCCدرصد ماده
آغشته گردیدند.بذر ها پس از خشک شدن در معرض هوا،در گلدانهای
پلاستیکی کشت و در شرایط اتاقک رشد قرار داده شدند.
نتایج بدست آمده نشان دادکه درصد جوانه
یکسانCCCو بدون CCCزنی بذر در تیمار با
نسبCCCبود،اما سرعت جوانه زنی
در تیمار
به شاهد کاهش یافت. بعلاوه طول گیاه چه به
طور معنی داری کمتر شدCCCدر اثر مصرف
که بعلّت ممانعت از سنتز اسید جیبر لیک می باشد.همچنین عرض برگ،وزن خشک بخش هوائی
و ریشه،سبزینه برگ و تبادلات گازی در اثر افزایش یافت که نشانه فعالیت CCCمصرف بیشتر فتو سنتز در گیاه چه گندم
تیمارشده
است.از نتایج بدست آمده در این CCCبا
پژوهش میتوان نتیجه گرفت که چنانچه بذر
CCCگندم رقم
سرداری قبل ازکاشت به ماده
آغشته گردد،گیاه
چه های محتملتری نسبت به کم آبی برای کشت دیم بوجود خواهد آمد.
بررسی بالانس (توازن)پتاسیم
تا کنون در مصرف کود های پتاسیمی در مقابل کود های ازته و
فسفاته کم توجهی شده است و عامل این کم توجهی را غالبیت
رسهای ایلیت در خاک های زراعی
کشور می دانند و چنین تصور می نمایندکه درخاک های
آهکی بارس ایلیت،پتاسیم مورد نیاز برای تولید کافی است.
نظر به اینکه این کود عامل مهمّی دربهبود کمی وکیفی محصول می باشد برای حفظ
تعادل
بین عناصر
غذایی و لزوم مصرف بهینه کود های شیمیایی این طرح به اجراء در آمد، به منظور بررسی
توازن پتاسیم
در خاک
های زیر کشت گندم
و نیاز به کود
پتاسه این محصول در استان خراسان تعداد20 مزرعه ی گندم در
مناطق مختلف استان انتخآب و در دو مرحله از خاک قبل از
کشت و بعد برداشت نمونه برداری مرکب انجام شد.
پتاسیم
قابل جذب خاک
بااستفاده ازعصاره
گیر استات آمونیم اندازه گیری وتغییرات پتاسیم قبل
از کشت و بعد از برداشت مورد بررسی قرار گرفت.
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک ها تحت مطالعه بوده و غلظت پتاسیم آبهای
ابیاری
اندازه گیری شد در ضمن برای اندازه گیری پتاسیم
برداشتی به وسیله ی محصول نمونه برداری از قسمت های هوایی گندم انجام
و پتاسیم
کاه و دانه
بعد از آسیآب کردن
با استفاده از اسید کلریدریک دو نرمال اندازه گیری شد.
نتایج حاصله نشان داد که خاک های منطقه
آهکی بوده فسفرقابل
جذب این خاک
ها زیاد
و مواد آلی کم
بوده و پتاسیم
ابیاری در
حد پایین بوده است .
نتایج توازن پتاسیم
حاکی از آن است که در اکثر موارد پتاسیم قابل
جذب کاهش یافته،بدین ترتیب توازن در این مزارع منفی بوده و نیاز به کود های پتاسیمی
احساس می شود.
اثر تناوب گیاهان
زراعی
بر خصوصیات بیولوژیکی و شیمیایی ریزوسفر گندم
به منظور بررسی اثر تناوب گیاهان زراعی
بر وضعیت جوامع میکروبی وعناصر معدنی و
آلی در
ریزوسفرگندم،یک
آزمایش مزرعه ای دو ساله با چهار گیاه گندم،کلزا،سورگوم علوفه ای
به صورت تناوب کشت مضاعف در مشهد اجرا شد.طرح آماری،بلوک کامل تصادفی با تیمار
تناوب در چهار سطح وبا سه تکرار بود.تناوب ها شامل 1-کلزا-ذرت
–گندم-ذرت،2-کلزا-سورگوم-گندم-سورگوم،
3-گندم-سورگوم-کلزا-ذرت و4-گندم-ذرت- کلزا-سورگوم
بودند.پارامتر های مورد مطالعه شامل بررسی ومقایسه وضعیت جوامع بیولوژیکی(جمعیت
وجنسهای غالب باکتری ، قارچ واکتینومیست)وعناصر معدنی
و آلی (ازت،فسفر،پتاسیم وکربن آلی) در
ریز و سفر اولین وسومین گیاه گندم در تناوب بود.نتایج نشان داد که تفاوتهای بیولوژیکی
وشیمیایی آشکاری بین جایگاه زمانی گندم در
تناوب وجود دارد.
حضور گندم
در ابتدای تناوب کلیه پارامترهای بیولوژی وشیمیایی ریزوسفر را در مقایسه با خاک شاهد
تغییر داد.بطور مشابه،بیولوژی ریزوسفر گندم تحت
تاثیر نوع گیاه
قبلی نیز قرار گرفت.حضور سورگوم قبل از گندم باعث
غالبیت قارچ
رایزوپوس شد.تنوع جوامع میکروبی در این توآلی بیشتر
از شرایط حضور ذرت قبل از گندم بود.در صورتیکه جنس اکتینومیست تحت تاثیر تناوب قرار
نگرفت.همچنین اختلافی بین توآلی سورگوم یا ذرت قبل از گندم به
لحاظ جمعیت قارچها دیده نشد ولی جمعیت کل جوامع میکروبی،باکتریهاواکتینومیستها در
توآلی سورگوم قبل
از گندم
بیشتر از ذرت قبل از گندم بود.از سوی دیگر مقدار کل ازت وفسفر موجود
در ریزوسفر گندم
در توآلی ذرت-گندم بیشتر
از توآلی سورگوم-
گندم
بود.در مقابل مقدار کربن آلی ریزوسفر گندم در توآلی سورگوم-
گندم
بیشتر از توآلی
ذرت-کندم بود.ولی به لحاظ مقدار پتاسیم قابل
دسترس تفاوتی دیده نشد.این نتایج نشان داد که گندم علاوه
بر اثرات مشخص بر خصوصیات بیولوژیکی وشیمیایی خاک ،تحت
تاثیر نوع گیاهان
قبلی نیز قرار می گیرد.
استاد :دکتر مهرزاد مستشاری محصص
دانشجو:رضا سعیدی
تناوب ,عناصر
معدنی و آلی,کلید واژه:گندم
و عملکرد.
منابع و مأخذ
1- اسداللهی، ابوالحسن.مسائلی درباره ی کود دادن صحیح
گندم
درایران،کنفرانس علمی بررسی غله درایران، وزارت کشاورزی، 1374،نشریه ی شماره
ی125،صص 1-10.
2- السون،ار سوی.نظرات و پیشنهادات
مربوطه به دیمکاری و بررسیهای آن در ایران.وزارت کشاورزی،1347،نشریه ی شماره
115،صص 8-1.
3-ثابتی،حبیب الله.علفهای هرزه مزارع ایران و طرق مبارزه با آنها،انتشارات دانشگاه تهران،1379.
4-رضوانی،حسنعلی.گندم در ایران،کنفرانس علمی بررسی افزایش غله درایران،وزارت
کشاورزی،1381.
5-_______.زراعت
خصوص غلات.نشریات
دانشگاه تهران،1384،صص89-1
6-____.زراعت،اصول زراعت وزراعت
عمومی، انتشارات دانشگاه تهران،جلد اول،1383،صص 402-392.
7-مخترع،فیروز.بررسی تغییرات کود های شیمیایی در عملکرد گندم وجو
پائیز ه و تعیین مناسبترین فصل استفاده از کود های ازته،دانشکده
ی کشاورزی دانشگاه
تهران، 1378،نشریه ی شماره ی 105.
8-مهدوی،فیروز.بررسی های حاصلخیزی خاک برای
افزایش گندم
در ایران،کنفرانس علمی افزایش غله در ایران،وزارت کشاورزی،1375،نشریه ی شماره
ی108.
9-مقاله هایی از اولین کنگره بین المللی گندم،آذر
ماه 1381،تهران.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی