کاهش خسارت خشکسالی در گندم دیم

خوشه خوار انگورآفت خوشه خوار انگورانگور یکی از محصولات مهم و با ارزش کشور است که به صورت های تازه (مجلسی)کشمش و یا فرآورده هایی مثل شیره و آب انگور مورد استفاده قرار می گیرد. تولید سالیانه این محصول در ایران حدود دو میلیون تن است که پس از سیب و مرکبات در رتبه سوم قرار دارد.بزرگترین آفتی که این محصول را تهدید مینماید آفت خوشه خوار است که تقریبا در کلیه موارد موستانها فعالیت دارد و در برخی از مناطق مانند آذربایجان غربی خسارت وارده توسط این آفت بسیار چشم گیر است . در سال های طغیانی خسارت آن حدود 90 درصد بیان شده است . در بعضی از موارد این آفت در داخل حبه های کشمش نیز دیده می شود .که در این مقاله سعی ب آن است که مشخصات ظاهری آفت.طرز زندگی .علایم خسارت و نحوه مبارزه با آن به بیانی ساده و روشن و در عین اختصار برای بهره برداران عزیز مورد بحث قرار میگیردمشخصات آفت:آفت خوشه خوار انگو لارو یا کرمینه ای است که از تخم یک پروانه به وجود می آید.اندازه لاروها ییکه تازه از تخم خارج میشود به حدود 2میلیمتر است .رنگ این لارو ها سفید متمایل به خاکستری است . با تغذیه از جوانه های خوشه.غوره و حبه های انگور کم کم رشد کرده و در نهایت به حدود 1 سانتی متر می رسد . در این موقع رنگ آنها سبز یا خاکستری مایل به قرمز است .لاروها پس از انکه به رشد کامل رسیدند تغییر شکل می دهند و در محل تغذیه و یا در زیر پوست و یا در سطح خاک در زیر باقی مانده های گیاهی در داخل توده سفیدی از تار به صورت شفیره در می آید . پس از مدتی پروانه ها ظاهر می شوند . اندازه این پروانه ها با بال های باز به حدود 1 سانتی متر می رسد و روی بال های آن نوار پهن قهوه ای روشن به چشم می خورد .طرز زندگی :همانطوری که گفته شد آفت لاروی است که از تخم یک پروانه به وجود میاید . در فطل بهار هم زمان باز شدن جوانه ها پروانه های کوچکی با بال های دارای نوار های قهوه ای روشن ظاهر می شود . تخم این آفت ها به زحمت با چشم دیده می شود و رنگ آن زرد مایل به سفید است . پروانه ها تخم های خود را به صورت انفرادی روی جوانه ها ی گل می گذارند . برخی از موارد این تخم ها روی جوانه های برگ نیز گذاشته می شود. از این تخم ها بسته به درجه حرارت پس از یک هفته تا ده روز لارو ها یا کرمینه هایی کهاندازه آنها به حدود 2 میلی متر می رسد خارج میشوند. لاروهای نوزاد وارد خوشه های گل شده و با تنیدن تارهایی به شکل تار عنکبوت و در هم فشردن غنچه ها از آنها تغذیه می نمایند .تا هنگام باز شدن گل ها لارو ها کاملا رشد کرده و به حدود 1 سانتی متر و یا کمی بیشتر می رسد . پس لارو ها در زیر پوست درختان و یا زیر گیاهان خشگ و پوسیده سطح زمین و یا در همان محل تغذیه در داخل پیله سفید رنگ پنبه ای مانند به شکلی در می ایند که به آنها شفیره می گویند .حدود یک هفته بعد از شفیره ها که اندازه آنها کمی از یک سانتی متر کوچکتر است پروانه ها ظاهر شده و تخم ریزی جدید شروع می شود . لارو ها ی به وجود آمده از این تخم های جدید از این غورها تغذیه می کنند .این لارو ها نیز پس از گذشت حدود سه هفته تبدیل به شفیره می گردنند . که از آنها پروانه های جدید ظاهر می شود . از تخم های این پروانه ها لاروهای به وجود می آید که از حبه انگور تغذیه کرده و همین لارو ها هستند که بیشترین خسارت را به بار میاورند که در اصطلاح لارو های نسل سوم گفته می شود. آفت در فصل زمستان به صورت شفیره است و به صورت عمده در زیر پوست درختچه ها قرار میگیرد .علائم خسارت :در اوایل بهار موقعی که خوشه های گل ظاهر می شود در لابه لایی این خوشه ها تار هایی به شکل تار عنکبوت ظاهر و به به وسیله آنها غنچه ها به هم فشرده و در هم پیچیده شده و لاروهایی که در بین غنچه ها در هم پیچیده شده است پنهان شده اند از آنها تغذیه می نمایند. این تغذیه در بعضی مواقع چنان شدید است که تمام که تمام غنچه ها از بین می روند . در موقع ظهور غنچه ها به خصوص موقعی که غور ها به اندازه عدس یا نخود شده باشده اند لارو ها سوراخ هایی در آنها ایجاد کرده و از داخل آنها تغذیه میکنند.نحوه مبارزه:نحوه مبارزه و زمان آن با توجه به زندگی و زمان شروع فعالیت آفت تعیین می شود . با توجه به اینکه در زمستان قسمتی از شفیره ها در زیر علف های خشک و پوسیده در سطح زمین به سر می برند استفاده از یخ آب می تواند به نابودی این بخش از شفیره ها و در نتیجه کاهش آفت در موقع ظهور خوشه های گل کمک کند .و اما مبارزه با جمعیت نسل بهاره آنها : جمعیت نسل بهاره یعنی همانهایی که که به خوشه های گل آسیب می رسانند معمولا زیاد نمی باشد و خسارت وارده در حدی نیست که نیازی به مبارزه داشته باشد . موقعی که غورها به اندازه عدس و یا حداکثر به اندازه نخود شده اند جمعیت آفت در حدی است که می تواند زیان قابل توجه و نتیجتا کاهش چشم گیر محصول را به دنبال داشته باشد . در این موقع لام است که با یکی از سموم فسفره مثل آزینوفوس متیل یا زولون به نسبت دو در هزار و یا دیازنیون 60 درصد به نسبت 1.5 در هزار مبارزه انجام گیرد . انگو رهایی مثل رقم یاقوتی که زود برداشت می شود معمولا نیاز به مبارزه ندارند و یا اینکه در صورت آلودگی شدید به آفت فقط در هنگامی که غوره ها به اندازه عدس هستند مبارزه صورت می گیرد . برای رقم مهدی خانی نیز که در اواخر تیر و یا اوایل مرداد به دست می آید یک بار مبارزه کافی است .در ارقام دیررس لازم است موقعی که انگور نرش و شیرین می شود برای نوبت دوم مبارزه شیمیایی به عمل آید .نتیجه گیری :آفت خوشه خوار که در حال حاضر بزرگترین آفت انگور کشور است لارو یا کرمینه ای از تخم یک پروانه است که همزمان با بیاز شده جوانه ها و ظهور خوشه های گل در لابه لای غنچه ها درهم پیچیده شده به وسیله تار های شبیه به تار عنکبوت در حال تغذیه از غنچه مشاهده می شود . این لارو ها در ابتدا به رنگ سفید مایل به خاکستری و سپس سبز یا لیمویی مایل به رنگ قرمز در می آید و اندازه لارو کامل به حدود یک سانتی متر می رسد . با باز شدن گل ها لارو ها محل تغذیه را ترک و پس از گذراندن دوره شفیره گی به پروانه نسل جدید تبدیل می گردد . لارو های این نسل از غور هایی که به اندازه عدس شده اند تغذیه می نمایند. نسل دیگر که نسل سوم به حساب می آینداز حبه های در حال شیرین تغذیه می کنند و در حقیقت بیشترین خسارت را همین لارو ها سبب می شوند.آب تخت زمستانه برای نابودی بخشی از شفیره ها که در زیر بقایی علف های خشک و پوسیده به سر می برند موثر هستند . در صورتی که جمعیت آفت قبل از باز شدن گل زیاد نباشد نیازی به مبارزه شیمیایی نیست . ولی موقعی که غوره های به اندازه عدس یا حداکثر به اندازه نخود شده اند مبارزه شیمیایی بایکی از سموم فسفره علیه آفت ضروری است که برای ارقام زودرس مثل یاقوتی و مهدی خانی یک بار سم پاشی کفایت می کند . برای ارقام دیر رس مانند بی دانه و غیره سم پاشی دیگری در آغاز تغییر مزه انگور لازم است .منابع مورد استفاده :1- قریب . عبدالرضا:کرم خوشه خوار انگور . نشریه آفات و بیماری های گیاهای2- رضوانی . علی : آفت خوشه خوار 3- صابر. موسی : بررسی زیست شناسی کرم خوشه انگور در مناطق آذر شهر و مناطقی از شهرستان تبریز . پایان نامه کارشناسی ارشد . دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریزمنابع خارجی :1- kochenko,z.i.1987: the grape leafroller in the lowr dnieper . Zashchita Rastenii(1987)2- Marcelin , H 1985: control of grape tortricids, phytoma(1985)3- Ribereau-Qayon/j/1971: science et techniques de Ia vigne tome 2,367-377