خانواده سيکاداسه
وجود يك خاک مناسب در پرورش سيکاس اهميت زيادي دارد. سيکاس در يک خاک مرغوب، غني و عميق به خوبي رشد و نمو ميکند. بهتر است بجاي گلدان سيکاس را در داخل زمين گلخانه با عمق خاك مناسب و PH پايين کشت كنيد تکثير سيکاس بوسيله بذر و تقسيم بوته انجام ميگيرد. قابل ذكر است كه هر دو روش تكثير مشكل است.
تکثير سيکاس بوسيله بذر
بذر سيکاس داراي پوسته بسيار ضخيمي است كه براي سبز شدن بايد ابتدا آن را نرم کرد. اين امر به کمک اسيد سولفوريک انجام ميگيرد. علاوه بر اين سيکاس مقداري نياز سرمايي دارد که بايد براي گياه فراهم شود.
در روش رويشي تکثير سيکاس، از پا جوشهاي گياه (که همواره به فراواني يافت نميشوند) استفاده ميشود. پا جوشها در کنار گياهان مسن و در شرايط خاک مرغوب و مناسب بوجود ميآيند. هر پايه مسن و بالغ سيکاس بين 3 تا 7 پا جوش توليد ميکند. همواره كار ازدياد سيكاس مورد توجه محققين بوده است. كار كشت بافت Tissue culture و تهيه محيطهاي غذايي براي تكثير اين گياه بطور تخصصي انجام ميگيرد.
سيکاس يک گياه دو پايه است. يعني پايههاي نر و پايههاي ماده کاملاً از هم جدا هستند. وقتي گياه به مرحله گل دهي نزديک ميشود، بخش مياني گياه، برگهاي پيچيده و ظريف سبز رنگي را بوجود ميآورد که در حقيقت حامل تخمدان و بخش مادگي گل است. گلهاي نر در سيکاس شکل مخروطي دارند و شبيه مخروط بازدانگان هستند. تعداد دانههاي گرده در اين گياه نسبتاً زياد است ولي امکان نگهداري دانههاي گرده تا حدي محدود است.
عدم توليد بذر در سيکاس به وضعيت ساختماني گياه بر ميگردد. اشاره شد که گياه دو پايه است ولي تعداد گل ماده در طبيعت، بيشتر است. گلهاي نر داراي دانههاي گرده بسيار سنگين هستند و چون قابليت جا به جايي بوسيله انتقال دهندهها را ندارند، در نتيجه گرده افشاني بايد بصورت مصنوعي صورت گيرد که اين امر هزينه بر و وقت گير است.
مهمترين دلايل زردي برگ سيکاس
- كمبود آهن در اثر عدم جذب در خاكهاي اسيدي؛
- تجمع بيش ا ز حد آب در خاك بدليل عدم زهکشي مناسب.
تيره سيپراسه
گياه سيپروس يا پنجه کلاغي يا نخل مرداب داراي شکلهاي وحشي ميباشد. سيپروس مزاحم در مزارع و باغات را بعنوان يک علف هرز ميشناسند.
سيپروس يا نخل مرداب گياهي است که ريشههاي آن به مدت طولاني در آب باقي ميماند، لذا در محيطهاي فاقد خاک و باتلاقي قابليت کشت دارد و شايد به همين دليل در فارسي نام آن را نخل مرداب گذاشتهاند.
هر کدام از چترهاي گياه را که به اندازه کافي بزرگ و رسيده باشند چنانچه بصورت معکوس در ليوان آب قرار دهيم، از محل جوانهها ريشه و ساقه بوجود ميآيد. علاوه بر استفاده از قلمههاي معكوس، اين گياه بوسيله تقسيم بوته و پا جوش نيز تکثير ميشود.
تيره اريكاسه Ericacea
گونه اريكاسه يا آزاليا در رنگهاي مختلف و اندازههاي گوناگون و فرمهاي پُر پَر و كم پَر يافت ميشود. اگر آزاليا به عنوان گياه گلدار به گلدان منتقل شود بايد تمام شرايط پرورشي براي گياه آماده باشد:
الف) خاك متوسط و غني از مواد غذايي، همچنين افزودن پيت ماس يا خزههاي مرطوب به حفظ رطوبت كمك ميكند؛
ب) حفظ درجه حرارت ثابت براي گياه؛
ج) ايجاد رطوبت نسبي 65-60 درصد براي گياه.
از آنجا كه گياه به استراحت تابستانه احتياج دارد، اوايل بهار گياه را به زير سايه درختان انتقال دهيد تا رشد رويشي داشته و سپس در اوايل تابستان سر برداري از گياه را انجام دهيد و بخشهاي هَرَس شده را به عنوان قلمه استفاده كنيد (قلمههاي نيمه خشبي آزاليا در فصل تابستان براي ريشه زايي بسيار مناسب هستند). بعد از سر برداري گياه به تغذيه کامل نياز دارد که آن را با يک کود کامل مورد تغذيه قرار ميدهيم، تا همه عناصر ماکرو المنت و ميکرو المنت را با هم دريافت کنند. در اوايل پاييز با پايين آمدن درجه حرارت گياه را مدتي در شرايط آب و هواي آزاد نگه ميداريم. در اين حالت گياهان براي مدتي نيازمند درجه حرارت پايين (در حدود 10 تا 15 درجه سانتيگراد) هستند. لذا چنانچه اين دوره را طي نکنند و همواره در يک درجه حرارت يکنواخت به سر برند گل دهي آنها با تأخير انجام ميشود. پس از طي اين دوره آنها را به جايي با درجه حرارت ثابت و نور غيرمستقيم منتقل ميكنيم، تا در زمستان آينده مجدداً به گل روند.
در بين ارقام آزاليا، آزالياي پُر پَر دوره گل دهي کوتاهتري دارد ولي آزالياي کم پر ميتواند در يک دوره طولاني 3 تا 5 ماهه گلدار باشد.
آزاليا در مکانهايي که آبياري يا تغذيه به کمک محلولهاي غذايي کاهنده PH محيط انجام ميگيرد، انجام ميشود. اگر گياه همواره با محلول غذايي خاصي پرورش ميشود بهتر است در بين دفعات تغذيه از محلولي که PH محيط را پايين ميآورد، استفاده کنيد.
آزالياهايي که با آبهاي سخت و سنگين آبياري ميشوند، کيفيت گلهايشان مطلوب نيست، بنابراين کيفيت آبياري بر روي عملکرد و کيفيت محصول نقش مهم و تعيين کنندهاي دارد.
زرد شدن برگهاي آزاليا چنانچه با ريزش همراه نباشد به علت فقر آهن يا روي است. خاکهايي که PHبالايي دارند و جذب آهن در آنها براحتي صورت نميگيرد باعث زرد شدن برگ گياهان ميشوند. اما اگر اين زردي همراه با ريزش برگ باشد معمولاً بايد به شرايط رطوبتي محيط توجه کرد.
اگر جوانههاي رويشي قبل از رويش گل حذف نشود و رشد رويشي ادامه پيدا كند گلها قادر به شکوفايي کامل نيستند و اصطلاحاً Blooming براي گل اتفاق نميافتد.