● ایجاد درختستان مقاوم به خشکیواژهزیر سکیپ یا مقاوم به خشکی ”از عبارت یونانی“، ”زیروس“ به معنی خشکی اشتقاق یافته است.این قبیل گیاهان در مقایسه با انواعی که بهصورت سنتی کشت میگردند ”مثل چمن علوفهای“، نیاز آبی کمتری دارند. (۴) بنابراین روش ابتکاری را میتوان برای منظرسازی و در ارتباط با راندمان کاربرد آب و انرژی تعریف کرد که بر پایه هفت شرط اصولی علم باغبانی میباشند که آنها را به شرح زیر میتوان فهرست نمود:▪ طراحی و کشت مناسب▪ انتخاب خاک مناسب بهعنوان رویشگاه گیاه▪ کاربرد مواد بهساز برای افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک▪ کاربرد روش آبیاری با راندمان مطلوب▪ کاربرد مالچ (گیاهی و یا مصنوعی) برای کاهش میزان تبخیر و جلوگیری از هدر رفت رطوبت از سطح خاک▪ کشت مختلط گیاهان با نیاز آبی کم در ترکیب با طرح منظرسازی▪ نگهداری مناسب از گیاهان و استفاده از سیستم آبیاری بهینه برای گیاهان.ـ تذکر:بهعنوان نمونه طبق اطلاعات موجود، فقط در ایالت آریزونا، بیش از ۴۰۰ گونه گیاهی وجود دارد که شرایط مقاومت به خشکی را دارا میباشند.منظرسازی یا ایجاد محوطه سبز با استفاده از درختان و گیاهان مناسب میتواند مخارج سرمایشی سالیانه ساختمانهای مسکونی را کاهش دهد. طرح کشت حفاظت انرژی، مشتمل بر درختان پر شاخه و گستردهای میباشد که نقش سایه انداز دیوارها و سقف ساختمانها را برای جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید در تابستان داشته، لیکن امکان بهرهمندی از نور خورشید را در زمستان از جهت شمالی ساختمان فراهم میآورد.در اوقات عصر درختان پایه کوتاه باعث جلوگیری از تابش نور خورشید میگردند. اکثر این قبیل درختان که بهمنظور طرح کشت حفاظت انرژی انتخاب میشوند از انواع درختان یا درختچههای همیشه سبز میباشند. پژوهشها نشان میدهد که پوشش گیاهی در شهرها موجب کاهش پایدار هزینههای مصرفی انرژی در واحدهای تجاری و مسکونی گردیده و به زیبائی گستره شهر میافزاید.۱) گیاهان جایگزین برای مناطق خشکدر حال حاضر توجه بسیار زیادی به انتخاب گیاهان، جایگزین برای مناطق خشک و نیمه خشک برای کاربردهای گوناگون از جمله: منظرسازی (ایجاد درختستان یا بوتهزار)، تولید فرآوردههای غذائی و یا استفاده از گیاهانی که توانمندی تولید مواد داروئی، شیمیائی، الیاف و یا روغن گیاهی را داشته باشند، شده است.۲) گیاهان شورپسندچنانچه امکان تبدیل مناطق خشک به اراضی مولد فراهم میگردید، شرایط تأمین مواد غذائی و تغذیه میلیونەا انسان نیز امکان پذیر میشد. هرچند اقدامات لازم جهت تأین مواد غذائی برای آینده از طریق بالابردن راندمانهای آبیاری و بهینه نمودن سیستمهای کشت و کار در جریان مباشد، لیکن این واقعیت همیشه باقی است که حدود ۹۸ درصد آبهای موجود در سطح کره زمین بهصورت دریا و یا یخچالهای طبیعی میباشند. در حال حاضر بیش از ۳۲۲۰۰ کیلومتر مناطق خشک و بیابانی ساحلی خالی از سکنه است. لیکن چنانچه اقداماتی برای تبدیل این نواحی به مناطق مولد اعمال گردد، اغلب این مناطق مکانهائی مناسب و دلپذیر برای اقامت میباشند.یک جایگزین برای تولید مواد غذائی در اراضی ساحلی مناطق خشک، انتخاب و کشت آن از قبیل گیاهانی استکه امکان رشد آنها در خاکهای شور (و یا شور و سدیمی) وجود داشته باشد و برای عملیات آبیاری این قبیل گیاهان بتوان از آبهای نامتعارف (از نظر شوری) و یا آب دریا بهصورت مستقیم استفاده نمود (۷). بدین ترتیب، چنین گیاهانی را میتوان هالوفیت یا شورپسند محسوب نمود. تحقیقات نشان میدهد که برخی از گیاهان همچون ”آتریپلکس“ از نظر تولید محصول (علوفه) و میزان پروتئین با گیاه یونجه تقریباً برابری نمینماید.املاح اضافی که جذب گیاه گردیده است را میتوان پس از برداشت، آبشوئی نمود. آزمایشهای مقدماتی درباره مصرف این گیاه برای تعلیف دامها، نشان میدهد که املاح جایگزینی آن در جیره غذائی برخی دامها درآینده امید بخش است. سایر گیاهان از جمله گونهای ”سالیکورنیا“ (۱۱) از نظر تولید دانه که محتوی مقادیر قابل ملاحظهای روغن خوراکی و پروتئین میباشد، در مراحل بررسی و نتیجهگیری میباشد.آزمایشهای متعدد و متراکمی در جریان است تا بتوان از آب دریاهائی که آبزیان در آن زیست مینمایند را بهدلیل غنی بودن آب آنها از ازت برای آبیاری گیاهان شور پسند به مصرف رسانید. مقادیر رشد بسیار قابل ملاحظه در آزمایشهائی که در آنها از چنین آبهای محتوی ازت زیاد، برای عملیات آبیاری گیاهان شورپسند بهکار رفته، گزارش گردیده است. این قبیل گیاهان هالوفیت ممکن است در آینده منابع غذائی قابل ملاحظهای برای تغذیه انسان و دامها محسوب گردند.۳) گیاهان داروئیاغلب نسخههای داریوئی تجویز بهوسیله پزشکان و یا داروهای موجود بروی پیشخوان داروخانهها دارای بنیان گیاهی (مستقیم یا فرآوری شده) میباشند. اکثر ترکیبات مصنوعی که امروزهدر دسترس هستند، مقدمتاً از گیاهان بومی مناطق و جنگلهای نواحی حارهای منشاء، یافتهاند که منبع تأمین آب برای رشد و نمو آنها را بارندگی تشکیل میدهد و اقلام معرفی شده گیاهان داروئی که رشگاه آنها مناطق خشک باشد، بسیار اندک هستند.گیاهان مناطق خشک و بیابانی بهدلیل آنکه از نظر محیطی تحت تنش میباشند، نوعی مواد شیمیائی تولید مینمایند که آنها را در مقابل جانوران، میکروبها و حتی گیاهان بومی مناطق خشک دارای پادزهرهای متوقف کننده فعالیتهای ویروسی از جمله عامل انتقال و اشاعه بیماری ایدز (Aids) میباشند.۴) سایر گیاهان جایگزینبرخی گیاهان جایگزین قبلاً مورد توجه قرار گرفته و پژوهشهای عملی و کاربردی در مورد آنها بهانجام رسیده است که از آن جمله جوجویا (هوهوبا) و گوایل (Guayule) را میتوان نام برد. گیاهان دیگری که محتوی ترکیبات شیمیائی خاص میباشند. مانند چیا (Chia)، گوار (Guar) و تاروید (Tarweed) نیز مورد توجه هستند. گیاهی بهنام هسی پارالوئی (Hesparalaoe) نوعی گیاه لیفی است که احتمال تولید کاغذ با کیفیت بسیار مطلوب از آن وجود دارد. گیاهان دیگری از جمله لس کوالا (Lesqerella) و ورونیا (Veronia)، از نظر امکان استحصال بعضی انواع روغن بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند.با توجه به اطلاع رسانیهای مکرر در خصوص فراهم آمدن ”تنوع زیستی“، انجام تحقیقات لازمه بروی گیاهان جایگزین بایستی بیشتر مورد توجه قرار گیرد. بنیان تولید گیاهان نوین در کشاورزی از طریق انواع مناسب و مطلوب ”جایگزین“ موجب پیدایش و توسعه نوعی کشاورزی صنعتی نوین خواهد شد که بدین ترتیب سیستمهای زراعی جدید، جایگزین سیستمهای غیر نوبتی که در آنها تقاضای زیاد برای منابع آبی و نهادهای کشاورزی وجود داشت، تغییر خواهد یافت.