مراحل تولید بذر گواهی شده در ایران:از طبقات بذری که اصلاح گردید ، بذور پروردة یک تا سه معمولاً در ایستگاههای تحقیقاتی و مستقیماً زیر نظر محققین و کارشناسان وا بسته به مقداری که بذر مادری در هر منطقه مورد نیازمی باشد تهیه می گردد ، ولی برای تولید بذر مادری ، الیت و بذر گواهی شده و بذر مرغوب بعلت نداشتن امکانات و عدم وجود وسایل و زمین کافی در ایستگاههای تحقیقاتی ، بناچار از کشاورزان و بخش خصوصی با انعقاد قرار داد استفاده می شود.نحوه انجام کار و تولید بذور توسط کشاورزان و بخش خصوصی بشرح زیر می باشد:1-انتخاب پیمانکار :برای اینکه پیمانکاری که انتخاب می گردد واجد شرایط لازم برای تکثیر بذر باشد بعد از انعقاد قرداد تکثیر بذر بوسیله کارشناسان مربوط وسائل، امکانات ، زمین و تجهیزات داوطلبین مورد بازدید قرار گرفته و آنهایی که صلاحیت آنها مورد تأئید قرار گیرد جهت عقد قرارداد تکثیر بذر انتخاب می گردند.2-انعقاد قرارداد:پس از اینکه بوسیله کارشناسان پیمانکار انتخاب گردید قرارداد لازم بین پیمانکار و دستگاه تکثیر کننده که معمولاً ادارات کشاورزی هر منطقه می باشد منعقد می گردد.قرار داد معمولاً در سه نسخه تنظیم می گردد که یک نسخه آن تحویل پیمانکار شده ، نسخه دوم در اداره کشاورزی محل باقیمانده و نسخه سوم به مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر ارسال می گردد.بموجب این قرار داد پیمانکار موظف است که کلیه مقررات و ضوابط مندرج در متن قرارداد را رعایت نماید.در صورتیکه قرارداد بطور کامل اجرا شده و بذور تهیه شده از طریق ادارات کشاورزی خریداری خواهد شد.3-توزیع بذر اولیه (مادری):قبل از سپری شدن فصل کاشت بذر مناسب به پیمانکار طرف قرارداد تحویل می گردد و به منظور جلوگیری از اختلاط ارقام سعی می شود به هر پیمانکار بیشتر از یک رقم بذر داده نشود .4-کنترل در موقع کاشت:در موقع کاشت بذر نیز،کارشناسان مربوط در محل حضور یافته و در مورد انتخاب زمین از نظر نوع محصول سال قبل ، تمیز نمودن ماشینهای بذر کاری قبل از کاشت ، رعایت فاصله مزرعه از سایر مزارع نظارت کامل نموده و همچنین برای نحوه کود پاشی ، آبیاری ، وجین و غیره آموزش لازم را به پیمانکار میدهند تا کشت ارقام برابر با ضوابط تعیین شده صورت گیرد.5-کنترل مزارع قبل از برداشت:بسته به نوع محصول مزارع پیمانکاران تکثیر بذر دو تا سه مرتبه بوسیله کارشناسان مورد بازدید و کنترل قرار می گیرد و برای اینکه پیمانکاران از مشکلات و نواقص کار آگاهی داشته باشند ، قبلاً زمان بازدید و کنترل به پیمانکار اطلاع داده می شود تا خود یا نماینده او جهت کسب اطلاعات لازم در محل حضور یابد.شرایط نامناسب مزرعه از قبیل وجود علفهای هرز و عدم یکنواختی و رشد کامل و وجود امراض و یا خسارت حشرات و آفات موجبات حذف مزرعه را فراهم و باعث می شود که در گواهی مزرعه قید گردد که مزرعه مورد گواهی قرار نگرفته است.روش کنترل مزرعه بدین ترتیب است که پس از مشخص نمودن حدود مزرعه با گردش در اطراف مزرعه وضع کلی زراعت را از لحاظ وجود علفهای هرز و آفات بررسی نموده و قابل ارزشیابی بودن یا نبودن آن تعیین می شود.در فرمهای گزارش مزرعه تعداد بوته های سایر ارقام و محصولات دیگر و علفهای هرز ، در هر 25متر مربع یادداشت می شود.(برای یک مزرعه 10 هکتاری 10 شمارش در 25متر مربع انجام می شود).همچنین سایر عوامل از قبیل خسارت آفات و بیماریها و یکنواختی و خوابیدگی مزرعه یادداشت برداری می گردد. برای تعیین درصد سایر ارقام و تخمین محصول در هکتار لازم است مثلاً در هر مزرعة گندم بطور تصادفی در پنج نقطه از مزرعه خوشه های موجود در یک متر مربع را شمارش و یادداشت نمود.پس از بازدید عوامل یادداشت شده در هر نوبت را جمع بندی و معدل گیری نموده و معدل را در 400 ضرب نموده تا در یک هکتار مشخص شود.در صورتیکه نتیجه با استانداردها مطابقت داشت برای آن مزرعه گواهی صادر و در غیر اینصورت مزرعه حذف می گردد.معمولاً بازدید از مزرعه زمانی انجام می شود که بتوان نمو ، رشد گیاه را بخوبی ارزیابی نمود و همچنین برآوردهای معینی برای عملکرد انجام داد.که این زمان معمولاً 2تا3 هفته قبل از برداشت محصول می باشد.در بازدیدها در درجه اول خلوص ، سلامت و میزان آلودگی واریته به علفهای هرز و سایر خصوصیات تعیین کننده ارزش بذور مورد توجه قرار می گیرد و بعلاوه رعایت نکات زیر الزامی است:1-تولید کننده فقط باید از بذر پایه (مادری) یا بذر گواهی شده که تحویل شده برای کشت استفاده کرده و فقط یک واریته از همان نبات در مزرعه کشت شده باشد.2-مزرعه تولید نباید قبلاً توسط واریته های همان نبات کشت شده باشد و مزرعه عاری از علفهای سمی باشد.3-فاصله بین مزرعه تولیدی و مزارعی که از سایر واریته های همان نبات کشت شده اند بایستی رعایت شود این فاصله بسته به نوع نبات و شرایط محیط فرق می کند.همچنین در بازدیدها باید رعایت نکات زیر به پیمانکار گوشزد و در انجام آن پیگیری لازم بعمل آید:الف) از بین بردن علفهای سمی در بین مزرعه تولیدی.ب)حذف بوته هایی که سبب غیریکنواختی مزرعه می شوند.ج)رعایت فاصله لازم بین مزارعد)انجام عملیات زراعی با دقت لازمبازرسی ها در مراحل مختلف از قبیل:درو ، بوجاری ، انبار کردن و بسته بندی نیز ممکن است انجام شود.6-نمونه برداری:در مزارعی که پس از بازدید کارشناسان مورد تأیید قرار گرفته و با استانداردهای مصوبه مطابقت داشته است از محصول آنها نمونه برداری می شود.روشهای نمونه برداری در شرایط مختلف توسط ISTA وAOSA تهیه شده ، این قوانین برای نمونه برداری با نمونه برداریهای مکانیکی یافته های نمونه برداری یا با دست و یا توسط ظرفهای مخصوص وضع گردیده است.زمانیکه حجم بذر کم و توده بذر خوب بهم خورده باشد می توان از میان آن یک مشت پر از بذر برداشت ولی در توده های بزرگ بذر نمی توان از همه جای توده با دست نمونه برداری نمود در حالیکه بافته نمونه برداری می توان به راحتی تا 183 سانتیمتر از عمق توده نمونه برداری کرد.معمولاً برای بذور کوچکتر از گندم مقدار هر پارتی را 10000 کیلوگرم و برای گندم و بذور درشت تر از آن 20000 کیلو گرم در نظر گرفته پس از شماره گذاری پارتی ها به ترتیب زیر از آنها نمونه برداری می شود:الف) از مقدار بذر تا500کیلوگرم حداقل 5 نمونهب) از مقدار 501 کیلوگرم تا 300 کیلوگرم برای هر 300 کیلوگرم یک نمونه اولیه ولی هیچ وقت نباید از پنج نمونه اولیه کمتر باشد.ج) از مقدار 3000 کیلوگرم تا 20000 کیلوگرم برای هر 500 کیلوگرم یک نمونه اولیه ولی هیچ وقت نباید از 10 نمونه اولیه کمتر باشد.در صورتیکه بذور داخل ظرف یا قوطی باشند نمونه برداری به شرح زیر خواهد بود:الف)تا تعداد 5 ظرف از هر ظرف و حداقل 5 نمونه اولیه.ب)از تعداد 5 تا 30 ظرف از هر 3 ظرف یک نمونه اولیه ولی هیچوقت نباید از 5 نمونه اولیه کمتر باشد.ج)از تعداد 31 ظرف به بالا از هر 5 ظرف یک نمونه اولیه ولی هیچوقت نباید از 10 نمونه اولیه کمتر باشد.نمونه های اولیه که از داخل ظروف ،کیسه گونی یا توده بذر برداشته شده در یک سطح صاف ریخته و پس از مخلوط کردن و بهم زدن 3 نمونه اصلی تهیه و پس از نوشتن اطلاعات لازم از قبیل: نوع بذر ، رقم ، محل تولید ، نام پیمانکار ، مقدار پارتی بذر ، تاریخ و امضاء روی اتیکت ، آنرا روی کیسه های محتوی بذر پلمپ نموده یک نمونه به پیمانکار نمونه دوم به آزمایشگاه تجزیه بذر در محل و نمونه سوم به آزمایشگاه مرکزی در کرج ارسال می شود.اندازه و وزن نمونه های اصلی برای محصولات مختلف نباید از مقادیر تعیین شده برای هر محصول کمتر باشد.مثلاً گندم و جو و باقلا و انواع لوبیا و پنبه و ذرت و نخود سویا و آفتابگردان gr1000 می باشد.