کاهش خسارت خشکسالی در گندم دیم

خنک کردن آشيانه هاي پرورش طيور پرورش طيور در آشيانه هايي که دماي آنها تحت کنترل قراردارد در طرح هاي صنعت نوين طيور اغلب کشورها عملي مورد قبول است با اين حال در مناطقي که اين شيوه هنوز به طور گسترده به کارگرفته نشده است اصول حاکم بر اين روش و عملي بودن آن مورد بحث است اين مقاله به ارزيابي عملکرد روشهاي متعدد در کاهش از دماي سالن در مناطق گرم و مرطوب مي پردازد .اهداف اهداف کنترل شرايط آب و هوايي سالن عبارتند از :- کاهش گرماي اضافي سالن ها در فصل هاي گرم - کاهش رطوبت اضافي سالن ها - محدود کردن ساخت گازهاي خطرناک در سالن ها و تامين اکسيژن کافي براي تنفس اين اهداف را مي توان با استفاده از هر يک از سيستم هاي زير فراهم آورد :الف – خنک کننده هاي تبخيري که به صورت مه پاشي و يا سيستم ( Pad and Fan که درآن گذر هوا از ميان پوشال هايي که با قطرات آب خيس شده اند ) انجام مي گيرد . اگر کوشش هاي انجام شده براي کنترل آب و هواي سالن ها و فراهم کردن شرايط مطلوب به طور صحيح انجام پذيرد توليد و بهره وري تا 20 درصد افزايش خواهد يافت . دانستن اصول پايه و مقدماتي يکي ازعوامل مهم موفقيت در استفاده از يک سيستم کاهنده گرما در آشيانه هاي مدرن مرغداري مي باشد .اصول پايه و مقدماتي در زمينه رطوبت و دما رطوبت ، به ميزان بخار آب موجود در هوا رطوبت گفته مي شود اگر 20 درصد از ظرفيت هوا از آب انباشته شده باشد ، رطوبت 20 درصد مي باشد و ميزان 100 درصد رطوبت نشان مي دهد که هوا اشباع شده است .درجه حرارت ، دما و رطوبت نسبي بر اساس الگوي زير در طول روز نوسان خواهند داشت .درجه حرارت : در اواسط بعد از ظهر بالاست قبل از روشن شدن هوا پايين است .رطوبت نسبي : در اواسط بعد از ظهر پايين است قبل از روشن شدن هوا بالاست .در اثر افزايش درجه حرارت ، هوا منبسط گرديده و ظرفيت نگهداري رطوبت آن افزايش پيدا مي کند که به ازاي افزايش هر 12 درجه سانتي گراد ظرفيت نگهداري دو برابر مي شود براي مثال اگر درجه حرارت در ساعت 5 صبح 27 درجه سانتي گراد و رطوبت نسبي 100درصد باشد با افزايش دما تا 38 درجه سانتي گراد در ظهر ظرفيت نگهداري رطوبت نسبي در اين زمان 50 درصد خواهد بود . رطوبت نسبي در هنگام شب بيشتر از روز مي باشد در روزهايي که رطوبت محسوس است در اثر افزايش درجه حرارت رطوبت نسبي بتدريج پايين مي آيد ممکن است احساس شود که رطوبت نسبي 90 درصد مي باشددر حآلي که حقيقتا اين مقدار 50- 60 درصد است در چنين روزهايي از سيستم خنک کننده تبخيري بدون اينکه باعث ايجاد مشکل افزايش رطوبت گردد مي توان استفاه کرد . تاثير درجه حرارت و رطوبت بر روي پرندگان •بهترين وضعيت براي پرورش طيور درجه حرارت 20-27 درجه سانتي گراد به همراه رطوبت نسبي کمتر از 50 درصدمي باشد .•براي سنجش درجه حرارت به دو معيار بايد توجه کرد :الف – درجه حرارت حقيقي که توسط دماسنج نشان داده مي شود .ب – درجه حرارت موثر که پرندگان واقعا احساس مي کنند و با بالا رفتن رطوبت افزايش يافته با جريان يافتن هوا کاهش مي يابد .•کاهش درجه حرارت موثر از راه جريان هوا به اصطلاح عامل باد خنک ناميده مي شود .پرندگان با دومنبع گرما سر و کار دارند که عبارتند از : الف – حرارت محيطي ب – گرماي داخلي که توسط سوخت و ساز بدن ايجاد مي گردد .•گرماي اضافي توليد شده توسط پرندگان بايد به نحوي دفع گردد . مقدار زيادي از آن توسط تبخير از راه تنفس دفع مي گردد چنانچه درجه حرارت محيط افزايش پيدا کند پرندگان شروع به انجام عمل نفس نفس زدن مي کنند .•نفس نفس زدن باعث افزايش رطوبت آشيانه مي شود و زماني که رطوبت نسبي به 100 درصد مي رسد عملکرد اين فرايند به عنوان يک عامل دفع حرارت متوقف مي شود .•اگر اين گرما بوسيله تبخير دفع نگردد در بدن پرندگان تجمع پيدا کرده در صورت عدم کنترل شرايط پرندگان از گرما زدگي تلف خواهند شد .•براي بالا بردن توانايي پرندگان در جهت رهايي از اين اضافه گرماي روزانه دماي هوا در شب بايد 12-16 درجه سانتي گراد کمتر از دماي هوا در روز باشد .•مرطوب شدن بستر سبب فساد و پوسيدگي آن مي شود که اين امر باعث افزايش درجه حرارت کف سالن تا 38 درجه سانتي گراد مي گردد اين بستر مرطوب و کپک زده بايد از سالن خارج گردد .خطرناک ترين زمان براي ماکيان در طول ماههاي تابستان که تقريبا 85 درصدتلفات ناشي از گرمازدگي است ساعات بين 2-5 بعد از ظهر مي باشد زماني که درجه حرارت شروع به پايين آمدن مي کند ولي رطوبت نسبي افزايش مي يابد .اگر جمع عددي رطوبت نسبي و درجه حرارت بر حسب فارنهايت از عدد 180 بيشتر شود استرس گرمايي شروع شده در نتيجه تلفات به وقوع مي پيوندد .   اصول مقدماتي و بنيادي در سيستم هاي تهويه تونلي و خنک کننده هاي تبخيري •هواي سرد به طرف پايين مي آيد و هواي گرم به طرف بالا صعود مي کند .•گاز آمونياک سنگين تر از هوا بوده با افزايش دي اکسيد کربن در طبقات پايين باقي مي ماند .•سيستم هاي تهويه تونلي و خنک کننده هاي تبخيري باعث برطرف شدن اين دو گاز خطرناک مي شوند و مقدار اکسيژن قابل دسترس براي تنفس را افزايش مي دهند .•سيستم تهويه تونلي درجه حرارت موثر بر پرندگان را از راه ايجاد جريان هوا يا عامل باد خنک کاهش مي دهد .•جابجايي هوا به ميزان cfm 400 سانتي متر فوت مکعب در واحد زمان باعث کاهش درجه حرارت به ميزان 4-6 درجه سانتي گراد مي شود .•سيستم هاي خنک کننده تبخيري در رساندن دماي آشيانه ها به وضعيت نزديک به مطلوب زماني که دما بالاتر از 35 درجه سانتي گراد است کارايي دارند .•هر 3 درجه سانتي گراد کاهش دما توسط سيستم هاي خنک کننده تبخيري باعث افزايش 10 درصد رطوبت نسبي مي شود .•هرچه روزها گرمتر باشند هوا خشک تر مي شود و تبخير و خنک کردن نقش بيشتري دارد .•سيستم هاي خنک کننده تبخيري در مواقع زير استفاده مي گردد :الف – دماي هوا بالاتر از 30 درجه سانتي گراد .ب – رطوبت نسبي کمتر از 80 درصد باشد •در هنگام شب که رطوبت نسبي بالا مي باشد بخصوص بين ساعات 10 شب تا 9 صبح پمپهاي آب مربوط به سيستم خنک کننده تبخيري نبايد به کار بيافتد .•سيستم هاي خنک کننده تبخيري زماني که جريان هواي خوبي وجود داشته باشد سرعت جريان هوا در اين سيستم بايد به ميزان 350 و 400 cfm به ترتيب در زمان بکارگيري pad يا مه پاش نگهداشته شود .•در آشيانه هايي که از سيستم تهويه تونلي و خنک کننده هاي تبخيري استفاده مي شود جابجايي هوا در تابستان بايد حداکثر و در زمستان حداقل باشد .•زماني که جمع عددي رطوبت نسبي و دماي هوا بر حسب فارنهايت کمتر از عدد 160 باشد براحتي مي توان از سيستم هاي خنک کننده تبخيري استفاده کرد .•سيستم هاي خنک کننده تبخيري قادر هستند که درجه حرارت آشيانه را به ميزان 6-10 درجه سانتي گراد کاهش دهند .کاربرد تهويه تونلي و سيستماي خنک کننده تبخيري :•اين سيستم در سالن هاي بسته اي که با فشار منفي کنترل مي شوند و همچنين داراي عرض 40 فوت هستند استفاده مي شوند آشيانه ها بايد به طور کامل عايق بندي شده باشند و ورودي هوا توسط در پوش هاي متحرک کنترل شود تا در صورت نياز توان اين موانع را برداشت .•هوا را از ميان دريچه ها يا هواده هاي سيستم pad که در يک طرف يا انتهاي سالن کار گذاشته شده اند به داخل کشيده شده از طرف ديگر يا انتهاي سالن توسط هواکش هاي خارج کننده به بيرون فرستاده مي شود تعداد هواکش ها با توجه به نوع سيستم تهويه ابعاد آشيانه و سرعت هواي مورد نياز معلوم مي گردد .•فضاي دريچه ها و هواده هاي سيستم pad به ظرفيت هواکش هايي که استفاده مي شوند وابسته است .سيستم خنک کننده تبخيري دو نوع مي باشد :الف – سيستم مه پاش ب – سيستم Fan و Pad مانند کولر آبي در سيستم مه پاش نازلها در عرض سالن بر روي خطوط تراز قرار مي گيرند تا در سمت جريان هوا مه پاشي کنند و بدين ترتيب قطرات ريز آب تبخير گشته باعث کاهش دما مي شوند مواردي که براي کاربرد هرچه بهتر اين روش بايد به آن توجه کرد عبارتند از : الف – اندازه ذرات که هرچه کوچکتر باشد بهتر است .ب – زمان تعليق ذرات در هوا که هرچه طولاني تر باشد بهتر است .ج – سرعت جريان هوا – cfm 400سيستم هاي pad از ورقه هاي سلولز يا الياف رشته رشته که همان کار را انجام مي دهند تشکيل شده اند که در يک طرف سالن کار گذاشته شده بر روي آن آب پاشيده مي شود و هواي مرطوب از ميان الياف با کمک هواکش هاي مکنده که در طرف ديگر آشيانه قرار دارند به داخل کشيده مي شود براي دستيابي به بهترين بازدهي سرعت جريان هوا بايد 350 باشد در سيستم هاي خنک تبخيري کار پمپ ها ، مه پاش ها و هواکش ها توسط کنترل کننده رطوبت تنظيم مي شود .           منبع: وبگاه مقالات کشاورزی و کلیه گرایشهای آن