ام اس چیست ؟
ام اس مخفف multiplesclerosis می باشد ،یک بیماری مزمن دستگاه عصبی است که سیستم اعصاب مرکزی را گرفتار می کند . علت دقیق این بیماری هنوز شناخته نشده است . اما اکثرا محققان معتقدند که تخریب میلین ( که احاطه کننده رشته های عصبی است ) از پاسخ غیر معمول سیستم ایمنی بدن منتج می شود . سیستم ایمنی در بیماران ام اس حالت خود ایمنی گرفته است و در واقع بدن به بافت های خود حمله می کند و دانشمندان هنوز نمی دانند چه عاملی سبب حمله سیستم ایمنی به بافتهای سیستم عصبی می شود .
در کل برای این بیماران پنج علت اصلی را بر شمرد ه اند که شامل ﮋ نتیک ، عامل جغرافیا یی و محیط ، عامل ایمنو لو ﮋیکی یا واکنش ایمنی بدن ، استرس و فشار های عصبی و در اخر عامل عفونی می باشد . نشانه های این بیماری بسته به شدت ان و با توجه به ناحیه ای از سیستم عصبی مرکزی که مورد حمله قرار گرفته است ، متفاوت است ولی در کل علایمی چون : ضعف ، احساس کرخ شدن عضوی ، اختلا لا ت بینا یی ، لرزش ، لکنت زبان و ... را دارد و حتی در مورد شدیدی تری می تواند فلج نسبی یا کامل شود .
امار مبتلا یان این بیماری در دنیا به 5/2 میلیون نفر می رسد و از این رقم در ایران بین 20 تا 30 هزار نفر تخمین زده می شود . که اغلب در میان افراد 20 تا 40 ساله شیوع دارد . مبتلا یان به ام اس در زنان 5/2 تا 3 برابر بیشتر از مردان مشاهده شده است .
در مان ام اس
در مورد درمان این بیماری هنوز ، درمان قاطعی دیده نشده است ، اما دارو های جدیدی به بازار امده که تعداد و شدت حملات ان را به طور قابل تو جه ای کاهش می دهد و از انجا ئیکه این دارو ها با استفاده از مهندسی ﮋنتیک بدست می ایند ، بسیار گران قیمت می باشند . البته محققان سعی کرده اند تا راههای دیگری نیز برای کاهش حملات و مشکلات این بیماری به دست اورند که تا اندازه ای کم هزینه تر باشد . چه بسا که در ادامه این تحقیقات ، راههای مقابله با ان وحتی درمان این بیماری مزمن کشف گردد.
تغذیه و ام اس
محققین رﮋیم غذایی بیماران ام اس تا مدت ها در مورد تاثیر انواع روغن ها در رﮋیم غذایی انها دچار شک بوده اند ، تا اینکه نهایتا به این نکته دست پیدا کردند که در صورت مصرف مبتلا یان به ام اس از چربی گوشت در رﮋیم غذا یی خود ، با افزایش حملات و نشانه های ان مواجه می شوند و اثرات زیان اور ان به وضوح پدیدار می شود . به طور مثال در مطاله ای که دانشمندان در کشور نرو ﮋ انجام دادند ، افرادی که در مرکز نرو ﮋزندگی می کردند و مصرف گوشت انها بالا بود ، امار بالا تری از مبتلا یان به ام اس را به خود اختصا ص داده بوده اند ، در حالی که اهالی نوار ساحلی و انها یی که در رﮋیم غذا یی خود یه طور قابل ملا حضه ای از ماهی استفاده می کردند و خیلی کم مصرف گوشت را دا شتند ، مبتلا یان به ام اس در بین انها کم دیده شد .
ازمایش که بر روی 100 بیمار ام اس صورت گرفته است نشان داده است که سرعت بروز بروز نشانه های این بیماری با کاهش مصرف چربی ، اهسته تر می گردد . هم چنین در مصرف چربی نیز این نکته مشخص شده است که در صورت استفاده از اسید های چرب غیر اشباع تا اندازه ای این علایم بیماری نیز کاهش خواهد یافت .
اسید های چرب امگا 3 و امگا 6 و کاهش حملات ام اس
در تحقیقی که روی ارتباط بین اسید های چرب امگا 3 و به وﻴﮋه اسید دکو زا هگزانوئیک با بیماری ام اس صورت گرفته است ، محققین به این نتیجه رسید ه اند که در مناطقی از جهان که اسید های چرب امگا 3 و امگا 6 به مقدار زیاد در رﮋیم غذا یی انها وجود دارد ، مثل مناطقی که مصرف ماهی انها بالا است و دارای اسید لینو لئیک بیشتری یعنی اسید های چرب امگا 3 هستند و یا مواد غذا یی که مقدار اسید لینو لئیک در انها بالا باشد مانند روغن گیاهی ( روغن افتاب گردان ) که دارای اسید های چرب امگا 6 است ، شدت و عود کردن بیماری در انها به مقدار خیلی زیادی کاهش یافته است .
در ازمایشاتی که روی مغز بیماران بیمار ام اس انجام شده ، دیده شده است که افراد سالم مقدار قابل توجهی اسید های چرب امگا 3 موجود است ، به طوری که 70 درصد پو شش میلین از چربی غیر اشباع شامل امگا 3 و امگا 6 به نسبت 1 به 1 می باشد . اما در بیماران مقدار این اسیده ای چرب در مغز انها نصف مقدار معمول انها نیز کمتر است .بعلاوه انا به این نکته پی برده اند که ظرفیت های اسیدهای چرب امگا 3 در مبتلا یان به این بیماری ، به مقدار 5/1 درصد از کل چربی موجود است ، در حالی که در مقایسه ان با مغز سالم ، مقدار بدست امده در مغز سالم 5/3 درصد است . همچنین دیده شده است که اگر اسید دکوز هگزا نو ئیک و یا پیش ماده های ان و اسید لینو لئیک در غذای بیماران وجود ندا شته باشد ، این مسئله به عنوان یک فاکتور مهم باعث یشرفت ام اس می شود . به وضوح دیده شده است که اگر در رﮋیم غذا یی ، مقدار کافی و مناسب از اسید های چرب امگا 3 وجود داشته باشد ،دیگر عوامل وفاکتور های موثر در ایجاد بیماری ، برای اینکه بیماری را به وجود بیاورند حالت کافی و کامل نداشته و بیماری بروز نمی کند .
در بررسی های انجام شده ، مشخص شده که متابولیسم اسید های چرب غیر اشباع ، بخصوص امگا 3 باعث تقویت ایمنی بدن شده و خاصیت ضد التهابی دارند و بر واکنش های خود ایمنی که در بیماری ام اس بروز می کنند ، اثر گذار هستند .
مصرف ماهی و ام اس
همانطور که گفته شد ، یکی از عوامل بروز این بیماری عامل جغرا فیایی و محیط است . به طوری که افراد ساکن نواحی شمالی و سرد سیری با شیو ع کمتری از این بیماری مواجه بوده اند .
در مطالعات اماری که در این زمینه صورت گرفته است دیده شده است که افرادی که در یک منطقه هستند واز نظر جغرا فیا یی شرایط یکسانی دارند نیز در بروز بیماری همسانی نیستند و در واقع بیماری با عادت غذا یی انها ربطه دارد .
به طور مثال در ازمایشی که در اسکاتلند و در سواحل ان صرت گرفته است ،2 جزیره با موقعیت مشابه انتخاب گردیده است و عوامل جغر افیا یی در انها به طور مشابه دیده شده است .اما تفاوتی که این دو جزیرع با هم داشتند در نحوه فعالیت و تغذیه انها بود . در یک جزیره همه افراد ماهیگیر وبه تبع در ان مصرف روزانه انها مصرف ماهی مقدار بالا یی را به خود اختصاص داده بود . اما در جزیره دیگر که کشاورزی و صنعت شغل اصلی افراد بود و نهایتا مصرف ماهی خیلی کم و یا بندرت دیده می شد .محققین پس از بررسی به این نتیجه رسیدند که موارد زیادی از ام اس در جزیره ای که به کشاورزی و صنعت مشغول بوده اند دیده شده است اما جزیره ای که به ماهیگیری مشغول بوده اند و مصرف ماهی بالا یی داشته اند از نظر اماری تعداد خیلی کمی از مبتلا یان به ام اس گارش گردیده است.
در اخر می توان این طور بیان کرد که اگر چه تاثیر تغذیه بر روند بیماری به طور مستدل اثبات نشده است اما دانشمندان و محققین به عملکرد مثبت ان پی برده اند و تغذیه را نیز به عنوان یک راه موثر در نظر می گیرند و به همین دلیل یک رﮋیم غذا یی از اسدهای چرب غیر اشباع را توصیه می کنند و این مطلب را با ازما یشات و داده ای کلینیکی تصدیق می کنند وپیشنهاد می کنند که بیماران مصرف چربی های حیوانی را کاهش داده و مصرف چربی گهای نباتی و غذا های دریا یی را به وﻴﮋه ماهی را در رﮋیم غذا یی خود افزایش دهند . بعلاوه توصیه شده که مقدار مصرف انتی اکسیدانت ها و ویتامین ها به خصوص ویتامین E را هم در کنار اسید های چرب غیر اشباع افزایش دهند .
یک رﮋیم غذا یی صحیح برای بیماران ام اس
این رﮋیم غذایی باعث کاهش حملات ام اس شده وکمکی است برای افزایش مقدار سطح اسیدهای چرب غیر اشباع و انتی اکسیدانت ها و فولات ها و ویتامینهای E , B12 که همگی برای فرو نشاندن این بیماری سودمند هستند .
غذا های توصیه شده به شرح زیر می باشد :
استفاده از مارگارین ها و روغن های غیر اشباع ( به میزان 25 تا 60 گرم در روز )
مصرف روغن ماهی به طور منظم ( به میزان 2 تا 3 بار در هفته )
مصرف محصولات غذایی کم چرب مثل ماست کم چرب و شیر کم چرب .
مصرف مرغ وگوشت کم چرب .
استفاده کمتر از روغن سرخ شده .
مصرف بیشتر غذاها به صورت کباب شده و یا در فر پخته شده و یا بخار اب پز شده .
خوردن میوه وسبزیجات به مقدار کافی در روز .
مصرف نکردن مواد غذایی با چربی های اشباع مثل نان های روغنی ، شیرینی ها و کیک ها و شکلات ها و کرم ها .
نشیدن 8 تا 10 لیوان مایعات در روز ( حدود 5/1 تا 2 لیتر در روز )
www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com www.ake.blogfa.com