گلكاری، آشنایی با مفاهیم
گلكاری، آشنایی با مفاهیم
جایگاه گلکاری در ایران
اهمیت تاریخی: قدمت کشت و كار و نگهداری گلها در ایران شاید همزمان با شروع کشاورزی بوده است. با نگاهی به تاریخ و فرهنگ ایران بنظر میآید که همواره ایرانیان در زمینه موضوعات مرتبط با گلها جایگاه خوب و ارزندهای داشتهاند. اهمیت اقتصادی: شاید قدیمیترین گلخانههای موجود در ایران كه در حال حاضر هم فعال هستند قدمتی در حدود 75 – 70 سال دارند. در حقیقت اهمیت اقتصادی این رشته، سابقه طولانی در ایران دارد. زمانی كه بسیاری از کشورها نامی در زمینه پرورش گل و گیاه نداشته اند کشور ما با داشتن گلخانههای خوب و قابل قبول در زمان خود وضعیتی مناسب داشته است. کشت و كار پرورش گلهای زینتی در ایران بعنوان یک رشته اقتصادی سابقهای به قدمت احداث گلخانهها ندارد اما از زمانهای گذشته، گلخانهدارها کار تکثیر و پرورش گیاهان را برای سرگرمی، و گذران اوقات فراغت انجام میدادند. در سالهای اخیر بدلیل نیاز روز افزون بازار و خواست افراد جامعه و بدلیل محدود شدن فضای زندگی مردم این وضعیت کاملاً تغییر كرده است. بطوری که در سالهای اخیر احداث گلخانههای نسبتاً مجهز و كارآمد بمنظور کشت و پرورش و تكثیر گیاهان زینتی و نیز توسعه اقتصادی پیشرفت زیادی داشته است. ایران یکی از خواستگاهها و زادگاههای طبیعی گیاهان زینتی از جمله لاله، سنبل، زنبق، سیکلمه و برخی از درختچهها و تعداد زیادی از درختان میوه بشمار میآید، و در منابع علمی دنیا اسناد و مدارک مربوط به این موضوع موجود است. ولی از نظر اقتصادی و صادرات گل و گیاه هنوز موقعیت مناسبی در سطح دنیا ندارد.
جایگاه ایران از نظر جغرافیایی
موقعیت جغرافیایی ایران از دو نظر قابل ارزش است :
- از نظر آب و هوایی
- موقعیت نسبت به كشورهای همسایه.
1- ایران در یک منطقه پر رود با طول روز بلند و روشنایی کامل آفتاب قراردارد و از این نظر میتواند در بسیاری از هزینههای مربوط به گرم كردن و روشن نگه داشتن گلخانهها كه برای کاشت و تکثیر گیاهان زینتی اهمیت زیادی دارد، صرفه جویی كند.
2- موقعیت ایران بدلیل قرار داشتن در کنار کشورهای پر مصرف گل و گیاه از نظر اقتصادی حائز اهمیت است. همسایههای شمالی و جنوبی ایران از خریداران بسیار خوب گیاهان زینتی هستند. ایران با داشتن یک بازار متعادل و نسبتاً ثابت و دائمی قادر است جایگاه واقعی خود را در این عرصه پیدا کند.
كشورهای مهم تولید كننده و مصرف كننده گل و گیاه
1- هلند 2- ایتالیا 3- آلمان 4- سوئیس 5- دانمارك 6- بلژیك 7 - سوئد 8- ژاپن 9 - انگلستان 10- استرالیا 11- فرانسه 12- اسپانیا 13- آمریكا
همانطور كه مشاهده میكنید هلند مقام اول در بین همه كشورها را دارد و بقیه كشورها در رتبه بعدی قرار گرفتهاند. از لحاظ موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی و همچنین وضعیت نیروی کار، ایران در مقایسه با هلند از موقعیت مناسبتر و ارزانتری برخوردار است. ارز آوری گل و گیاه برای ایران یک موقعیت انحصاری است. در کشور ما گاهی ارز آوری گلهای شاخه بریده با ارز آوری نفت مقایسه میشود. بطوری كه فروش 2 تا 3 شاخه گل (از بعضی انواع گلها) میتواند ارزآوری معادل یك بشكه نفت را داشته باشد و صادرات گلها و گیاهان زینتی میتواند جانشین صادرات نفت شود. اما پارامترهای لازم و شاخصهای قابل قبول بازار جهانی برای پرورش گل و گیاه را باید مهیا کرد.
رشتهها و زیر شاخههای متعددی در رابطه با گلكاری یا Flowery culture وجود دارد. یكی از این موارد استفاده از اندامهای گیاهان زینتی میباشد.
از لحاظ موقعیت مصرفی گیاهان زینتی را به سه دسته تقسیم میکنند :
گیاهان یك ساله یاAnnual Plants ؛ گیاهان زینتی که بعنوان گلهای فضای سبز استفاده میشوند. این گیاهان معمولاً مقاوم به سرما نیستند و دوره زندگی نسبتاً کوتاهی دارند. مانند گل اطلسی و آحار.
گلهای دائمی یا Perennial Plants؛ گیاهانی که بیش از یک سال در فضای آزاد قابلیت رشد و نمو دارند. مانند گل تاجالملوك، داودی و زنبقهای دائمی.
گیاهان آپارتمانی یا Indoor Plants؛ گیاهانی که فقط در فضای محدود آپارتمانها و گلخانهها قابل نگهداری هستند. مانند برگ انجیلی و فوتوس.
انجام تحقیقات برای صادرات گلها و گیاهان زینتی یك امر مسلم و ضروری است. همچنین مجموعه عواملی که در این راستا باید مد نظر قرار گیرند عبارتند از :
نوع خاک و بستر مورد پرورش گیاهان؛
نوع محصول ارائه شده؛
تداوم تولید در طی یک زمان معین.
انواع گلكاری یا Flowery culture
گیاهان گلدار گلدانی یا Pot Plant؛ گیاهانی که در فضای مستور آپارتمان رشد و نمو میکنند و بخش زینتی آنها همان گل است. مانند گل حنا، سیکلامن ایرانی، آزالیا و ...
گلهای شاخه بریده یا Cut Flowers؛ گروه بسیار بزرگی از گیاهان زینتی در این رده هستند. تعداد زیادی از گیاهان زینتی بعنوان بخشهای بریده شده و جدا از پایه مادری قابل عرضه به بازار هستند. نظیر انواع میخک، ژربرا، رز و ارکیده.
بسته به نوع بازار و سلیقه خریداران تقریباً همه گیاهان Cut Flowers شبیه بهم عرضه میشوند. اینطور که برآورد نشان میدهد معمولاً میخک، رز و ژربرا سه محصول رده اول تا سوم گلها شناخته شدهاند.
درختان، درختچهها و پیچهای زینتی یا Trees, Shrubs and Climbers؛ این مجموعه در کشت و کار گیاهان زینتی جایگاه ارزندهای دارد و ایران میتواند در این قسمت موقعیت خوبی کسب کند.
تاسیسات گلكاری
تعریف گلخانه: گلخانه یاGreen house به فضای محدودی اطلاق میشود كه قابلیت كنترل شرایط محیطی مناسب را برای رشد گیاهان از نواحی مختلف در طی فصول مختلف یك سال داشته باشد. طبق این تعریف از جمله عملكرد گلخانه، فراهم كردن شرایط محیطی لازم و مورد نیاز محصولی معین است.
گلخانهها بر حسب اینكه چه نوع مصالح ساختمانی در آنها بكار برده شده است به نوع ثابت و متحرك تقسیمبندی میشوند. گلخانههای ثابت و متحرك بنا بر نیاز در موقعیت معین، در جایی كه مدنظر ما است احداث میشوند.
گلخانههای ثابت، به گلخانههایی گفته میشود كه مصالح ساختمانی بكار رفته در آنها از جنس پایدار و با دوام باشد. پس باید سالیان سال از آنها استفاده كرد. بنابراین نكاتی در ساخت گلخانههای ثابت باید در نظر گرفته شود. WWW.AKE.BLOGFA.COM WWW.AKE.BLOGFA.COM WWW.AKE.BLOGFA.COM